Sınıf, mekân ve politika: Marksist sınıf çalışmalarına yöntemsel bakış


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EMEK ÖNDER ÜNLÜ

Danışman: GAYE BURCU YILDIZ

Özet:

Bu çalışmanın Birinci ve İkinci Bölümlerinde, Marksist sınıf kuramlarında günümüze değin süren temel tartışma başlıkları ele alınmaya çalışılmıştır. Bu yapılırken, Marksist sınıf kuramında içerilmiş kimi kuramsal, politik ve metodolojik tartışmaların, felsefeden, Marksizm'e ve Marksizm'den politikaya uzanan bağlantılarının genel özellikleri gösterilmeye çalışılmıştır. Bu bölüm büyük oranda temel kuramsal tartışmaların felsefi imaları ile sınıf mücadelesi perspektifi ve politika arasındaki ilişkiyi araştırmıştır. Bu araştırmanın bağlamı, Marksizm'de yapı ve deneyim kavramları etrafında yürütülen tartışmalar temel alınarak kurulmuştur. Böylelikle, Marksist sınıf çözümlemesinde mekân kavramının aktarılan tartışmalara dair sunabileceği olanak ve kısıtların belirlenmesi için bir giriş yapılmıştır. Üçüncü Bölümde, sınıf kuramlarında yapı ve deneyim kavramlarını merkeze koyarak yürütülen tartışmalarda ortaya konan sorunların, yeniden formüle edilmesine çalışılmıştır. Bu formülasyon ise mekân kavramının Marksist çözümlemesi ile Marksist sınıf çözümlemesi ilişkilendirilerek yapılmıştır. Ardından, birinci bölümde ifade edilen kuramsal sorunların, mekân tartışmaları ile nasıl bir kavramsal ilişkisi olduğu değerlendirilmiştir. Böylece felsefe, marksist sınıf kuramı ve politika arasındaki ilişki bir de mekân kavramı bağlamında ele alındığında ortaya çıkan olanaklar işaret edilmiştir. Dördüncü Bölümde, diğer bölümlerde geliştirilen eleştirel değerlendirmeden çıkarılan sonuçlara dayanarak, Marksist sınıf çözümlemesi ve özne sorunu üzerine bir çerçeve oluşturma denemesi yapılmıştır. Bu denemede, mekân kavramı, soyutlama ve özne kavramlarının kuramsal ilişkileri gösterilmeye çalışmıştır. Ardından, çıkarılan sonuçların, bir işçi sınıfı araştırması için sunabileceği metodolojik ilkelere işaret edilmiştir. Son olarak, bu ilkeler çerçevesinde yürütülebilecek bir araştırma modelinin genel hatları, bu konuda geliştirilmiş belirli bir model üzerinden kısaca değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmede, eylemci ya da aktivist araştırma modeli özetlenmiş ve bu çalışmadaki kavramsal çerçeve içinde, metodolojik ve politik kimi sonuçlar ortaya konmuştur. In the first and second part of this study, the main discussion topics of Marxist class theories are examined. The links of some theoretical, political and methodological debates in Marxist class theories from philosophy to Marxism and from Marxism to politics are explained in general terms. This section mainly focuses on the philosophical implications of fundamental theoretical debates, the relationship between class struggle perspective and politics. In this context, discussions on the concepts of structure and experience in Marxism are based on. Thus, an introduction has been made in order to determine the possibilities and constraints that the concept of space can offer in Marxist class analysis. In the third part, it was tried to reformulate the problems in the discussions by focusing on the concepts of structure and experience in class theories. This formulation is made by correlating the Marxist analysis of the concept of space with the Marxist class analysis. Then, the conceptual relation between the theoretical problems expressed in the first chapter and the space discussions was evaluated. Thus, the possibilities that arise when the relationship between philosophy, Marxist class theory, and politics are considered together with the context of the concept of space are pointed out. In the fourth part, it has been attempted to create a framework on the Marxist class analysis and the subject problem. The theoretical relations of the concept of space, abstraction and subject have been tried to be shown. The methodological principles that the conclusions drawn in these relationships can present for a working class research are pointed out. Finally, the general lines of a research model that can be carried out within the framework of these principles are briefly evaluated in the context of a specific model developed on this subject. In this review, the activist research model is summarized and some methodological and political results are presented within the conceptual framework of this study.