NaI(Tl), LaBr3(Ce) SİNTİLASYON ve CdZnTe YARIİLETKEN DEDEKTÖRLER İLE ORTAM DOZ EŞDEĞERİ HIZI BELİRLENMESİ İÇİN GAMA-IŞINI SPEKTRUMUNDAN G(E) FONKSİYONU İLE DOZA DÖNÜŞÜM AMAÇLI OPTİMİZASYON ALGORİTMASI GELİŞTİRİLMESİ

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Nükleer Bilimler Enstitüsü, Medikal Fizik Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NESLİHAN CEREN KAPLAN ERDEM

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Haluk Yücel

Eş Danışman: Gazi Erkan Bostancı

Özet:

Bu tez çalışmasında, inorganik sintilatör ve yarıiletken dedektörlerin enerji yanıtlarını düzeltmek amacıyla G(E) fonksiyonu yöntemine dayanan bir spektrum verisinden doza dönüşüm algoritması geliştirilmiştir. Geliştirilen algoritmada G(E) fonksiyonunun parametreli gradyan iniş (GD) yöntemi ile hesaplanmıştır. ²⁴¹Am, ¹³³Ba, ¹³⁷Cs, ⁶⁰Co, ¹⁵²Eu ve ⁵⁴Mn nokta kaynakları kullanılarak, gama ışını spektrumları, sırasıyla 50.8mmx50.8mm NaI(Tl), 38.1mmx38.1mm LaBr₃:Ce sintilasyon ve 10mmx10mmx10mm CdZnTe yarı iletken dedektörleri kullanılarak elde edilmiştir. Farklı enerji ayırma gücüne sahip sintilasyon ve yarı iletken dedektörlerin, geliştirilen algoritma ile H*(10) niceliğinin hesabındaki performansı incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar ayrıntılı olarak tartışılmıştır.

Bu tez çalışması, “ABH67390007- J02012 kodlu "Nükleer Madde Karakterizasyonunda ²³⁵U İzotopik Bolluğunun HPGe ve CdZnTe Dedektörlü Gama Spektroskopisiyle Belirlenmesi-Method Development for HpGe and CdZnTe Detector Based Gamma Spectroscopic Determination of Isotopic Abundance in Nuclear Material Characterization (2017-2023)” UAEA Koordineli araştırma projesi (CRP) tarafından desteklenmiştir.