Doğal kaynak yönetimi için kolaboratif peyzaj planlama: Karasu nehri örneği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EMEL BAYLAN

Danışman: NİLGÜL KARADENİZ

Özet:

Araştırma; su kaynakları yönetimi için peyzaj planlama sürecinde “kolaborasyonun” potansiyel rolü üzerinedir. Araştırmanın amacı; doğal kaynakların yönetimi sürecinde kullanılmak üzere, kolaboratif peyzaj planlama çerçevesi geliştirmek ve bu sürecin temel bileşenlerini belirlemektir. Bu çerçevede ilk olarak, Türkiye’de su kaynakları yönetiminin ve bu süreçte katılımcılığın kapsamı incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, Türkiye’de su kaynakları yönetiminde, geleneksel planlama yöntemlerini kullanan karar verme süreci hakimdir. Araştırma alanı örneğinde, bu sürecin yarattığı sorunların çözümüne yönelik öneriler geliştirmek üzere, Karasu Nehri ve yakın çevresinde peyzajın yapısı ile peyzajla kurulan ilişkiler incelenmiştir. Bu kapsamda araştırmada kullanılan temel analizler ve araçlar; sorun analizi, ilgi grubu analizi, peyzaj değerleri analizi, çatışma analizi ve mekansal bağlantı özellikleri ile ortak sorunları belirlemek amacıyla kullanılan anket formlarıdır. Analizlerden elde edilen bulgulara göre araştırma alanında temel tehdit; Karasu Nehri ve ilişkili peyzaj sisteminin kalitesine yöneliktir. Karasu Nehri ve yakın çevresindeki peyzaja yönelik tehditlerin giderilmesi ve mevcut sorunların çözümü için araştırma; kolaboratif peyzaj planlama çerçevesini önermektedir. Önerilen çerçevede kolaboratif karar verme ve kollaboratif peyzaj planlamayı sağlayacak temel araçlar; ortak sorunların tanımlanması, yerel ilgi gruplarının mekansal aidiyet özellikleri, peyzaj değerleri ve çatışma alanlarına yönelik analizler olarak tespit edilmiştir. Peyzaj planlamada kolaborasyon sürecinin temel çıktılarından birinin; “ortak peyzaj kalite hedefleri” olduğu, sürecin temel ilkelerinin ise; diyalog, müzakere ve uzlaşma olduğu sonucuna varılmıştır.Abstract This research is on the potential role of “collaboration” in the landscape planning process for water resources management. The aim of the research is; to formulate the collaborative landscape planning framework and to determine the basic components of this process in use for natural resource management process. In this context, primarly, water resources management process and the concept of participation during this process in Turkey was examined. According to the findings, decision making process using traditional planning methods are dominant during the water resources management in Turkey. To develop proposals for overcoming the problems arising from this decision making process, landscape structure and relations with landscape is examined on the case of Karasu River and near surroundings in the context of the research. In this context, main analysis and tools used in the research are; problems analysis, stakeholder analysis, landscape values analysis, conflict analysis and questionaire forms for the determination of place attachment features and common problems in the case area. According to the findings from analysis, in the case area the main threat is on the quality of the Karasu River and related landscape system. To overcome this threat and to resolve the current problems related with landscape quality on the case area, collaborative landscape planning framework is proposed in the research. In the context of the proposed framework; defining the common problems, place attachment features of stakeholders, landscape values and conflict area analysis are determined to be the main analysises and tools during the collaborative decision making ana collaborative landscape planning. As a result, “common landscape quality objectives” are one of the main outputs of collaborative landscape planning and, dialog, negotiation and consensus are appeared to be the basic principles of this process.