Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Aslı AKÇAYÖZ
Danışman: HAYRİYE ERBAŞ
Özet:Türkiye’de bilim ve teknoloji politikaları üretimine yönelik anlayışın dar kapsamdaele alınarak söz konusu alanların sanayi sektörüne olan katkıları, ancak bir ürünüretebilmeleri ve bu ürünlerin dış pazarlarda rekabet edebilmeleri ile paralel olarakdeğerli görülmektedir. Bu durum ise Türkiye’nin özgün koşullarına yönelik politikaüretilememesi sonucunu doğurmaktadır. Bu çalışmada Türkiye’ye özgün sosyoekonomikkoşullara ve ihtiyaçlara yönelik BT politikaları oluşturulup,oluşturulmadığı; Küreselleşme, bilgi toplumu, yenilik gibi kavramsallaştırmalarpolitika üretiminde azgelişmiş ülkelere yarar sağlayıp, sağlamadığı ve BT politikalarıüretiminde azgelişmiş ve gelişmiş ülkeler arasında hangi eşitsiz koşullar bulunduğusorularına cevap aranmıştır. BT politikalarına dair yapılan çalışmalar daha çokteknolojinin iktisadi yönüne odaklanmaktadır. Bu çalışma, konunun iktisadi yönüdışındaki toplumsal boyuta dikkati çekme ve politika oluşum sürecini eleştirel biryaklaşımla ele alma çabası sebebiyle önem taşımaktadır. Bu çalışmada temel olarak Kalkınma Planları, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu kararları ve TÜBİTAKStrateji Belgeleri incelenmiştir. Sonuç olarak ise, BT politikaları üretilmesine dairsorunlar azgelişmiş ve gelişmiş ülkeler arasındaki eşitsiz koşullar, tarıma yönelikaraştırmaların küresel aktörlerin hareket alanına dönüştürülmesi, fikri mülkiyethaklarının yarattığı sınırlılıklar, kırsal politikaların temellendiği anlayış ve kavramlar,araştırma ve destekleme sorunları, özgün yapısal özellikleri açığa çıkaranaraştırmaların yetersizliği ve uygun destekleme politikalarının yetersizliği başlıklarıaltında açıklanmıştır.AbstractThe understanding of producing science and technology policies is considered to benarrow, meaning that these policies are seen valuable in compatible with theircontribution to industrial sector and their level of competitiveness in the foreignmarkets. This situation results in disability to produce policies compatible with thegenuine conditions of Turkey. Whether science and technology policies are producedaccording to the genuine socio-economic conditions and needs; whether conceptslike globalization, information society and innovation are beneficial to theunderdeveloped countries and what unequal conditions between developed andunderdeveloped countries occurs in the production of science and technologypolicies are the main questions that answered in this study. Most of the science andtechnology policy studies focus on the economic side of technology. This study aimsto draw attention to the social dimensions of technology and to analyze theproduction of policies with a critical perspective. Development Plans, resolutions of Supreme Council of Science and Technology and strategic documents of TUBITAKare examined in this study. In conclusion, the unequal conditions betweenunderdeveloped and developed countries regarding the production of science andtechnology policies, the transformation of the agricultural research to the playgroundof global actors, the restrictions that intellectual property rights created, theunderstandings and concepts that rural policies based on, the deficiency of theresearch that reveals the genuine structural features and the deficiency of appropriatesupport policies are listed as the main problems in production of policy.