Özbekistan - Rusya ilişkileri (1991-2019)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KAMAL KUSAEV

Danışman: ATAY AKDEVELİOĞLU

Özet:

Komşularıyla ilişkilerini düzeltmeye çalışan Özbekistan, küresel aktörlerle ilişkilerini de geliştirmeye başladı. Rusya'nın Özbekistan'daki nüfuzunun farkında olan Mirziyoyev, Moskova lehine bazı jestlerde bulundu. Özbekistan'da nükleer santral yapımı konusunda Rus şirketleriyle anlaşmaya varıldı. Ayrıca askeri işbirliği canlandırılarak Özbek ordusundan bazı askerlerin Rusya'daki askeri akademilerde eğitim alması kararlaştırıldı. Yine Rusya'nın Özbek kökenli zengin iş adamı Alişer Usmanov, Özbek yöneticiler ve yabancı yatırımcılar arasında müzakereci haline geldi. Rusya'nın yanı sıra, Orta Asya'nın önemli aktörlerinden biri olan Pekin'i 2017 Mayıs'ında ziyaret eden Mirziyoyev, Çinli yöneticilerle stratejik görüşmeler gerçekleştirdi. "Bir Kuşak Bir Yol" projesinin önemli bölgelerinden biri olan Özbekistan'ı değerli bir ortak olarak gören Çin, Taşkent yönetimi ile 20 milyar doları aşan anlaşmalara imza attı. Çin ve Rusya ile önemli ilişkilere sahip olan Özbekistan, bu iki güçlü aktörü dengeleyebilmek için Batı ile olan ilişkilerini de geliştirmeye çalıştı. İki senelik dönemde ABD ile karşılıklı pek çok üst düzey ziyaret gerçekleştirildi. 2018 Mayıs'ında ABD Başkanı Donald Trump ve Mirziyoyev bir araya geldi. Mirziyoyev'in ülkede gerçekleştirdiği reformları öven Trump, ABD'nin Afganistan'daki terörle mücadelesine karşı Taşkent ile askeri işbirliği gerçekleştireceklerini duyurdu. Bunun dışında Özbekistan Türkiye ile de, kardeş ülke olarak adlandırarak, çok kapsamlı ilişkileri geliştirmeye başlamıştır. Anahtar kelimeler: Özbekistan, Mirziyoyev, Uluslararası İlişkiler, Rusya, Çin, Türkiye, ABD. Trying to improve relations with its neighbors, Uzbekistan has begun to develop its relations with global actors. Aware of Russia's influence in Uzbekistan, Mirziyoyev made some gestures in favor of Moscow. An agreement was reached with Russian companies for the construction of nuclear plants in Uzbekistan. In addition, military cooperation was revived and some of the Uzbek army soldiers were trained in military academies in Russia. Russia's rich Uzbek businessman Alisher Usmanov became a negotiator between Uzbek executives and foreign investors. In May 2017, Mirziyoyev visited Beijing, one of the important actors of Central Asia as well as Russia, and held strategic meetings with Chinese executives. China, which sees Uzbekistan as one of the most important regions of the Bir One Generation and One Way "project, has signed agreements with Tashkent administration over 20 billion dollars. Uzbekistan, which has important relations with China and Russia, tried to improve its relations with the West in order to balance these two powerful actors. During the two-year period, many high-level visits were made with the United States. In May 2018, US President Donald Trump and Mirziyoyev met. Trump, who praised Mirziyoyev's reforms in the country, announced that they would carry out military cooperation with Tashkent against the US fight against terrorism in Afghanistan. Other than that, Uzbekistan began to develop a very comprehensive relationship with Turkey, calling it as sister country. Key words: Uzbekistan, Mirziyoyev, International Relations, Russia, China, Turkey, USA