Tefsir külliyatında Hz. Nuh kıssasının gelişimi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEMA ÇELEM

Danışman: Mehmet Akif Koç

Özet:

Bu çalışma Nūḥ kıssasının mezhebî tefsirlerdeki anlatım farklılıklarını incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın konusu, önemi, amacı ve yöntemi anlatılmıştır. Bu bölümde ayrıca konuyla ilgili çalışmalara ve Kur’an araştırmalarında kıssa konusuna dair akademik bir tartışmaya yer verilmiştir. Birinci bölüm Kur’an’da Nūḥ kıssası anlatımının surelerin kronolojik sırasına göre incelenmesiyle başlamaktadır. Bu bölümde Yahudi ve Hıristiyan geleneklerinde Nūḥ kıssası genel bir bakış açısıyla incelenmektedir. Bölüm klasik İslam Tarihi kaynaklarında Nūḥ kıssası anlatımının değerlendirilmesiyle bitmektedir. İkinci bölüm Ehl-i Sünnet ve Şīʿī çizgisindeki müfessirlerin Nuh kıssasına ilişkin yaklaşımlarını ve yorumlarını ele almaktadır. Müfessirlerin yorumları ve ilgili rivayetler Hz. Nūḥ’un ismi, soyu ve yaşı, kavmini tevhide daveti, gemi yapımı, tennūr ve ṭūfān konuları bağlamında karşılaştırılmıştır.

Abstract :The dissertation aims to examine interpretative differences in the narration of Noah in the Qur’anic commentaries produced in sectarian lines. This study consists of an introduction and two chapters. The introductory part presents the subject, aim, and method of the work. This part also discusses the relevant literature and the scholarly approaches to the qissa in Qur’anic studies. The first chapter begins by analyzing the narration of Noah in the Qur’an by chronological order of the sūrahs. In this chapter, the narration of Noah is investigated in the Jewish and Christian traditions within a general perspective. This chapter ends with examining the elucidations on the narration of Noah in the classical works of Islamic History. The second chapter deals with the approaches and interpretations of exegetes in Ahl al-Sunna and Shīʿī traditions and it compares differences between the explanations and reports basically on the name, lineage and age of Noah, his invitation to tawḥīd, building the ark, tannūr (oven), and the flood (ṭūfān).