Etrafında Gezegen Önerilmiş Ortak Zarf Sonrası Çift Sistemlerin Bir Kataloğu ve Bazı Benzer Sistemlerin İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EZGİ SERTKAN

Danışman: Özgür Baştürk

Özet:

Bu tez çalışmasında, tutulma zamanlaması değişimi yöntemiyle gezegen ve kahve-

rengi cüce kütle limitleri dahilinde ilave bileşen varlığı önerilen ortak zarf evresi

sonrası çift yıldız sistemlerini kapsayan ilk sistematik katalog olan CuPS-ETV (Ca-

talog of Circumbinary Planetary Systems Discovered with Eclipse Timing Variation

Technique) geliştirilmiştir. Çalışmanın temel amacı, bu sistemlerde önerilen üçüncü

cisimlerin yörünge ve fiziksel parametrelerini, bileşen yıldız özellikleri ile birlikte

derleyerek, araştırmacılara açık erişimli ve sorgulanabilir bir veri yapısı sunmaktır.

Literatürde ETV tekniği ile ötegezegen ya da kahverengi cüce önerilen sistemler

belirlenmiş, bu sistemlere ait veriler CDS/SIMBAD ve NASA/ADS veri tabanları

üzerinden toplanmıştır. Toplamda 25 sistemde önerilen 37 ilave cisme ait yörünge

periyotları, kütleler, eksantrisite ve diğer fiziksel parametreler dört ana katman hâ-

linde (sistem, yıldız, gezegen, referans) yapılandırılmış ve CSV formatında erişime

sunulmuştur. Tez kapsamında, biri sdB+dM türünde olan DD CrB ve diğeri ka-

taklizmik değişen sınıfında yer alan DW UMa sistemi için tutulma zamanlaması

analizleri gerçekleştirilmiştir. Bu iki sistem üzerinde yapılan modellemelerle, üçüncü

cisim varlığına dair öngörüler test edilmiş ve CuPS-ETV kataloğunun kapsamı özel

örneklerle desteklenmiştir.