Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AMIR BAHADOR TORKAMAN
Danışman: ELMAS ERDOĞAN
Özet:Bu araştırma Pers İmparatorluğu'nun başkenti olan Persepolis'in tarihi ve kültürel özelliklerini irdeleyen tarihi ve kültürel miras alanlarının korunmasında ortaya çıkan bir kavram olarak "arkeolojik park" oluşuma odaklanmaktadır. Bugünün anlaşılması ve geleceğin kurulabilmesi, geçmişin her türlü belgesine, kanıtına, doğru ve güvenilir bilgisine erişilebilirliği ölçüsünde mümkün olmaktadır. Bu anlamda eski uygarlıkların ve kültürlerin izlerini taşıyan bilgi kaynaklarına gereksinim duyulmaktadır. İnsan yaşamının izlerini taşıyan arkeolojik varlıklar barındırdıkları zengin tarihi verile ile geçmişin bilgi kaynaklarıdır. Arkeolojik varlıkların korunması kent kültürünün korunması ve sürdürülebilir kentlerin oluşturulması bakımından oldukça öneme sahiptir. Bu kapsamda uluslararası düzeyde öneme sahip tarihi kentlerin sürdürülebilir kentlere dönüştürülmesi için tarihi kentsel peyzajın korunması ve kent tarihi ve kültürünü yeniden canlandırma stratejileri yaşama geçirilmektedir. Tarihi çevre canlandırma stratejisi olan arkeolojik parklar, kültürel ve arkeolojik miras yönetimi ile kentsel rekreasyonel faaliyetleri bir arada sunarken, kent içinde yeni bir yorumlama alanı olarak değerlendirilmektedir. Tarihi alanların ve tarihi peyzajların korunması amaçlı oluşturulan bu parklar arkeolojik alanlar olarak bir park veya bir müze olarak da işlev görmektedir. Tüm bu çeşitlilik arkeolojik parkların bileşenlerini oluşturmaktadır. Bu araştırmanın amacı Shiraz, Persepolis antik kentinin ve alanın çevresinin arkeolojik park tarihi ve kültürel değerlerini ortaya çıkaran ve koruyan bir ortam oluşturulması, alanı koruyarak yeniden işlevlendirme ve tarihi çevre canlandırma yöntemi olan "arkeolojik park" oluşan çerçevesinde ele alınması; çevredeki yapıların sit alanı ile bütünleşen bir sosyal ve kültürel çevre olarak değerlendirilen bütüncül bir yaklaşımın ortaya konmasıdır. Bu kapsamda araştırma alanın tarihi ve kültürel kimliğinin korunması, alanın yeniden yapılandırılması ve çevresinin görsel kalitesinin arttırılması amaçlanmıştır. Arkeolojik sitlerin sürdürülebilirliği kapsamında antik kentler, tarihi süreç içinde kent planlama yaklaşımları ile bugüne bu kültür varlıklarının yeniden yorumlanması ve yeniden işlevlendirilmesine olanak tanıyan arkeolojik park kavramı ve örneklerine değinilerek, Persepolis Antik Kenti'nde etüt ve analiz çalışmaları sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda alanın doğal ve kültürel sürdürülebilirliğinin sağlanması için öneriler geliştirilmiş, gerek Shiraz Kenti, gerekse benzer çalışmalara örnek oluşturacak bir yaklaşım ortaya konmuştur. This research focuses on the "archaeological park" as a concept emerging from maintain the historical and cultural heritage sites that check the historical and cultural features of Persepolis, the capital of the Persian Empire. The understanding of today and establish of the future is possible in terms of accessibility to every kind of document, evidence, correct and reliable information of the past. In this sense, information sources bearing the traces of ancient civilizations and cultures will be needed. Archaeological assets bearing the traces of human life are the sources of information of the past with rich historical data. The preservation of archaeological assets have a much effect on preservation of urban cultures and create sustainable cities. In this context, the transformation of historical cities with international keep into sustainable cities is been carried out to preserve historical urban landscape and to revitalize urban history and culture. Archaeological parks, the historical environmental reclamation strategy, has been considered as a new area of interpretation within the city, while presenting cultural and archeological heritage management and urban recreational activities together. These parks, which has been designed for protect of historic areas and historical landscapes, also function as a park or a museum as archaeological sites. All of this diversity makes up the components of archaeological parks. The aim of this research is to form an environment that reveals and preserves the historical and cultural values of the archaeological park of the ancient city of Persepolis and the surrounding area of Persepolis, the re-functioning of the site and reconstruction of the historical environment, the "archaeological park" is a holistic approach that is considered as a social and cultural environment that integrates with the protected area of the surrounding areas. In this context, it has been aimed to protect the historical and cultural identity of the research area, to restructure the area and to increase the visual quality of its surroundings. Within the scope of sustainability of archaeological sites, antique cities have been addressed to the concept and examples of archaeological park which enables the reinterpretation and re-functioning of these cultural assets through urban planning approaches in the historical period. provide direction of the findings obtained in the Persepolis Antique City, proposals developed to insure sustainability, and Shiraz City has developed an approach that will set an example for similar work.