Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DUYGU ÇAĞLAR DOĞAN
Danışman: DEVRİM GÜNGÖR
Özet:Hapsetme pratiği, insanlık tarihinde derin köklere sahip olsa da, bunun bir ceza türü olarak uygulanışının tarihi, yaygın kanının aksine, çok da eskiye dayanmamaktadır. Bu çalışmada, hapis cezasının dünya üzerinde yaygın bir ceza türü olarak uygulanmaya başlandığı on sekizinci yüzyıl ortalarından itibaren iki yüzyıl geçmeden başlayan tartışmalar ile şekillenen güçlü bir akım olarak hapis cezasından kaçış eğilimi, bunun ceza hukukundaki teorik temelleri ile karşılaştırmalı hukukta ve ülkemiz hukukundaki yansımaları incelenmiştir. Hapis cezasının, ceza adalet sisteminin merkezine yerleştirilmesi ve ardından merkezden uzaklaştırma çabası, ceza kavramının içeriğini dolduran cezalandırma anlayışıyla doğrudan bağlantılıdır. Bu nedenle çağdaş ceza hukukunu şekillendiren cezalandırma anlayışlarına değinerek başlayan çalışma, ardından ceza, müeyyide, tedbir gibi ceza hukukunda sıklıkla kullanılan terim ve kavramları da derinlemesine sorgulamıştır. Çalışmanın kapsamı, ceza muhakemesi kronolojisinde mahkumiyet öncesinde cezalandırma ilişkisini kesen veya tutuklamaya alternatif olan çeşitli alternatifleri dışarıda bırakacak şekilde sınırlandırılmıştır. Bu çerçevede, hapis cezasına mahkumiyet sırasındaki ve sonrasındaki infaz sürecinde söz konusu olan seçenek kurumlar inceleme kapsamına alınmıştır. Hapis cezasına seçenek ceza ve infaz yöntemlerinin, idealist ve pragmatik olarak sınıflandırılabilecek çeşitli nedenlerle gün geçtikçe zenginleşip yaygınlaştığı çağımızda, bu hızlı gelişimi takip etmekte zorlanan akademi, özellikle de ülkemizde, henüz yolun başlarındadır. Bu çalışma, Türk ceza ve ceza infaz hukuku öğretisinde, hapis cezasını sistemin merkezinden uzaklaştırma anlayışına katkı sunma amacıyla hazırlanmıştır. Although the practice of imprisonment has deep roots in human history, contrary to popular belief, the history of its application as a form of punishment is not very old. This study examines the tendency to escape from imprisonment as a strong trend which has been shaped by the debates that started two centuries earlier after the mid-eighteenth century when imprisonment was applied as a common type of punishment around the world, and its theoretical foundations in criminal law and its reflections in comparative law and the law of our country. Placing the prison sentence at the center of the criminal justice system, and then attempting to decentralize it, is directly linked to the mentality of punishment which is at the heart of the concept of punishment. For this reason, the study, which started by referring to the understanding of punishment that shapes contemporary criminal law, then questioned the terms and concepts frequently used in criminal law such as punishment, sanction, and injunction. The scope of the study has been limited to exclude various alternatives that sever the relations the punishment before conviction or alternate to arrest in the criminal procedure chronology. In this context, the related institutions that were in question throughout the execution process during and after the sentence of imprisonment were included in the scope of the investigation. Recently, as an alternative to imprisonment, punishment, and execution methods are constantly developing and becoming more varied due to different idealistic and pragmatic reasons. The academy, especially in our country, has difficulty in following these rapid developments as we are at the beginning of this journey. This study has been prepared in order to contribute to the understanding of removing imprisonment from the center of the system in the Turkish penal and penal execution law doctrine.