Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ESAT AYYILDIZ
Danışman: KEMAL TUZCU
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Hiciv (hicâ') sanatı, Arap edebiyatının ana edebî tarzlarından biridir. Bu türün içerisinde, kusurlar, yenilgiler, budalalıklar, zaaflar, noksanlıklar ve hatalar, tercihen, kabilelerin, hiziplerin, ailelerin, bireylerin yahut bizzat toplumun kendisinin ıslah edilmesi amacıyla alaya alınmaktadır. Arap hicvinin kökeni, muhtemelen büyücülüğe dayanmaktadır. Söz konusu büyücülük, herhangi bir kabilenin veya bireyin itibarını zedelemesi umulan bir tür sihirli efsun yahut kâhinlere has bir lanetlemedir. Arap edebiyatının ilk yergisel şiirleri, şeytanlarla ya da cinlerle iletişim kurduğu varsayılan kişilerce, düşmanların yok edilmesi amacıyla terennüm edilmiştir. Bu şiirsel tür, erken dönem Arapları tarafından, gerek müstakil ve kısa parçalar halinde gerekse çok temalı bir kasidenin tematik bir bölümü olarak geniş çapta işlenmiştir. Bu tez, giriş, dört bölüm ve bir sonuçtan meydana gelmektedir. Giriş bölümünün amacı, Arap hicvinin tarihî arka planının irdelenmesidir. Birinci bölümde Arapçadaki h-c-v kökünün etimolojik anlamından bahsedilmektedir. İkinci bölüm, Arap hicvinin türlerine ve yergisel terminolojiye değinmektedir. Üçüncü bölümde İslam öncesindeki yergicilerin edebî kariyerleri, yergisel kasidelerinin ışığında değerlendirilmektedir. Edebiyattaki klişeler, burada özellikle açıklanmaktadır. Dördüncü bölüm, Arap-İslam medeniyetinin ulvi çağı olan Sadru'l-İslâm Dönemindeki yergicileri ele almaktadır. Sonuç bölümündeyse, Arap hicvi hususundaki saptama ve yargılardan kısaca bahsedilmektedir.