HR 7250 ve HR 7545 yıldızlarının kimyasal bolluk analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: YAHYA NASOLO

Danışman: ASLI ELMASLI AKÇAR

Özet:

Bu çalışmada, literatürde kapsamlı tayfsal bolluk analizi mevcut bulunmayan HR 7250 ve HR 7545 yıldızlarının kimyasal bolluk dağılımları incelendi. Yıldızların tayfları TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nde RTT 150 Teleskobuna bağlı Coude Echelle tayfçekeri ile elde edildi. Her iki yıldızın yüksek çözünürlüklü tayfları 3920 - 9150 Å dalgaboyu aralığını kapsamaktadır. Gözlemsel verilerin indirgemeleri IRAF program ile gerçekleştirildi. BINMAG programı kullanılarak tayflarda yer alan soğurma çizgileri tanımlandı. Her çizgiye ait atomik tür, merkezi dalgaboyu ve eşdeğer genişlik değerleri ölçüldü. Atmosfer modelleri ATLAS9 (Kurucz 1993) kodu yardımıyla üretildi. Her iki yıldızın atmosfer parametreleri olan etkin sıcaklık, yüzey çekim ivmesi ve mikro türbülansları belirlendikten sonra ayrıntılı kimyasal bolluk analizi gerçekleştirildi. HR 7250 yıldızı için elde edilen değerler: Te = 8200 K, log g = 3.20 ve mikrotürbülans hızı 3.4 km sn-1’dır. Dönme hızı (v sini) 35 ± 5 km sn-1 olarak belirlendi. C, Mg, Si, Ca, Sc, Ti, Cr, Fe, Ni, Zn ve Ba elementlerinin bollukları hesaplandı. HR 7545 yıldızı için elde edilen değerler: Te = 8800 K, log g = 3.4 ve mikrotürbülans hızı 2.6 km sn-1 ’dır. Dönme hızı (v sini) ise 12 ± 3 km sn-1 olarak belirlendi. C, O, Na, Mg, Al, Si, Ca, Sc, Ti, V, Cr, Mn, Fe, Ni, Zn, Sr, Y, Zr, ve Ba elementlerinin bollukları belirlendi.Kimyasal bolluk dağılımları göz önünde bulundurarak yıldızların kimyasal bakımda ne tür yıldızlar oldukları tartışıldı. Buna göre, HR 7545 yıldızında gözlenen bollukların Am türünden yıldızlara ilişkin bolluklarla, HR 7250 yıldızındakilerin ise normal A türünden yıldızlarda gözlenenlerle uyumlu olduğu bulundu. Yıldızlar için hesaplanan ışınım gücü ve etkin sıcaklık kullanılarak yıldızların HR diyagramı üzerindeki konumları belirlendi. Salasnich vd. (2000)evrim yolu modelleri kullanarak yıldızların kütleleri ve Bressan vd. (2012) izokronlar yardımıyla ise yaşları hesaplandı. HR 7250 yıldızının kütlesi 2.30 ± 0.09 Mʘ ve HR 7545 yıldızının ise 2.60 ± 0.09 Mʘ olarak hesaplandı. HR 7250 yıldızının yaşı 730 ± 60 milyon yıl ve HR 7545 yıldızının ise 560 ±40 milyon yıl olarak belirlendi. AbstractIn this study, the chemical abundance distribution of HR 7250 and HR 7545 was investigated. These two stars detailed abundance analysis are neglected in the literature. High resolution spectra covering 3920-9150Å of the optical spectral region were obtained with Coude Echelle Spectrograph attached to the RTT 150 telescope at the TÜBİTAK National Observatory. The echelle spectra reduction procedures were performed with IRAF. The spectral lines were measured using BINMAG. Atomic species, central wavelength, and equivalent width were determined for each spectral line. Model atmospheres were generated using the ATLAS9 code (Kurucz 1993). After the determination of the atmosphere parameters, which are effective temperature, surface gravity, and microturbulence, detailed chemical abundance analysis for both stars were performed. The adopted values of HR 7250 are Teff = 8200 K, log g = 3.2 and microturbulent velocity was calculated as 3.4 km s-1. Rotational velocity was measured as 35 ± 5 km s-1. The abundance of C, Mg, Si, Ca, Sc, Ti, Cr, Fe, Ni, Zn, and Ba were calculated for HR 7250. For HR 7545 the adopted values are Teff = 8800 K, log g = 3.4 and microturbulent velocity was calculated as 2.6 km s-1. Rotational velocity was measured as 12 ± 3 km s-1. C, O, Na, Mg, Al, Si, Ca, Sc, Ti, V, Cr, Mn, Fe, Ni, Zn, Sr, Y, Zr, and Ba abundances were calculated for HR 7545. These stars chemical distribution showed that HR 7545 is likely to be an Am star while HR 7250 is a normal A type star. The luminosity and effective temperatures of the stars pinpointed their positions on the HR diagram. The evolution tracks from Salasnich et al. (2000) and isochrones of Bressan et al. (2012) were also plotted on the HR diagram to determine the masses and ages of the stars. The mass was calculated as 2.30 ± 0.09 Mʘ for HR 7250 and 2.60 ± 0.09 Mʘ for HR 7545. The age of HR 7250 star was evaluated as 730 ± 60 million years and 560 ±40 million years for HR 7545.