Türkiye'de kayıt dışı istihdamın modellenmesi üzerine bir çalışma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İLHAN TUĞBA KARADENİZ

Danışman: MEHMET YILMAZ

Özet:

Kayıt dışı ekonomi, kayıt altına alınamayan, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından saklanan dolayısıyla denetlenmesi mümkün olmayan faaliyetlerdir. Kayıt dışı ekonomik faaliyetler ülkemiz için önemli bir problem olup, bu tür faaliyetler sonucunda devlet büyük vergi kayıplarına uğramaktadır. Kayıt dışı ekonomi konusunun en önemli ve birincil alt başlığının kayıt dışı istihdam olduğu görülmektedir. Bu nedenle tezin konusunu oluşturan kayıt dışı istihdam konusu ile ilgili "Türkiye'de Kayıt Dışı İstidamın Modellenmesi Üzerine Bir Çalışma" adlı çalışma gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma Türkiye'de kayıt dışı istihdam konusunu ele alarak, veri setlerine uyumlu bir model elde etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın teorik kısmında zaman serisi analizi ile ilgili tanımlar ve kullanılan yöntemler ele alınmıştır. Çalışmanın özgün bölümünde Türkiye İstatistik Kurumu veri tabanı üzerinden elde edilen 2005-2015 yılları arası aylık kayıt dışı istihdam verileri kullanılarak ilgili veri setinde lineer ve lineer olmayan model önerilerine gidilmiş ve elde edilen modellerin sağlaması gereken varsayımlar incelenmiştir. Varsayımlara uygun modeller seçilerek, kayıt dışı istihdam sayısının ileriki aylar için öngörüsü yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda, kayıt dışı istihdam sayısının azaltılabilmesi için yapılmış ve yapılabilecek olan düzenlemeler uzman görüşleri doğrultusunda değerlendirilmiştir. Informal economy, unregistered economy, is an activity which is hided from the related public foundation and institution; therefore it is not possible to control. Informal economy is an important issue in Turkey, because the government suffers from too much tax leakage. The most important and primary subtitle of the informal economy is seen as informal employment. Therefore, this study named as "A Study on Modeling the Informal Employment in Turkey" which has the main subject of informal employment, is fulfilled in this thesis. The aim in this study, is obtaining a well-adjusted model with data sets in considering of informal employment in Turkey. In theoretical background part of the thesis, definitions of time series analysis and methods used are mentioned. In the original part of the study, dataset of informal employment between years of 2005-2015 in Turkey which is obtained from the Turkish Statistical Institute is used, the related dataset is examined for suggesting linear and nonlinear models and obtained models are inspected according to the required hypothesis proves. By selecting appropriate models for hypothesis, forecasting of the informal employment for the future months are made. As a result of the study, arrangements for reducing the number of informal employment are evaluated under the experts' opinions.