Farklı düzeyde Ca ve P içeren yumurta tavuğu yemlerine sitrik asit ilavesinin performans, yumurta kalitesi, mineral madde yararlanımı ve bağırsak mikroflorası üzerine etkileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZÜLEYHA KAHRAMAN

Danışman: İBRAHİM ÇİFTCİ

Özet:

Bu araştırmada farklı düzeyde Ca (% 3.0 ve 3.5) ve yararlanılabilir P (% 0.15 ve 0.35) içeren yumurta tavuğu rasyonlarına sitrik asit ilavesinin (% 0 ve 4), performans, yumurta kalite kriterleri, mineral madde yararlanımı ve ince bağırsak mikroflorası üzerine etkileri incelenmiştir. Araştırmada 25 haftalık yaşta RIRx LINE 54 (ATAK) kahverengi hibrid yumurtacı tavukları kullanılmıştır. Tavuklar yer kümesinde her birinde 40 tavuk bulunan 32 bölmeye rasgele dağıtılmıştır. Deneme 4 tekerrürlü olarak 8 deneme gurubunda faktöriyel düzende (2x2x2) yürütülmüştür. Deneme 25–60 haftalık yaşlar arasında iki dönemde yürütülmüştür. Tavuklara 1. dönemde (25–40. hafta) 2770 kcal/kg ME ve % 17.50 ham protein içeren rasyonlar ile 2. dönemde (43–58. hafta) 2750 kcal/kg ME ve %16.75 ham protein içeren izokalorik ve izonitrojenik rasyonlar verilmiştir. Denemede, yumurta verimi % 3.5 Ca düzeyinde % 3 Ca’a göre daha yüksek olmuştur. Ayrıca yumurta tavukları için önerilen düzeylerde Ca (% 3.5) ve Py (% 0.35) içeren yemlere sitrik asit ilavesi yumurta verimini önemli derecede artırmıştır (P<0.05). Yumurta ağırlığı, % 3.0 Ca ve % 0.15 Py düzeyli ve sitrik asit ilaveli yemle beslenenlerde diğer Ca ve Py düzeylerinde sitrik asit ilaveli yemlere göre daha yüksek bulunmuştur (P<0.05). Yumurta üretimi faktörlerden, önemli düzeyde etkilenmemiştir (P>0.05). Genel olarak kalsiyum düzeyinin artması yem tüketimini artırırken (P<0.05) yem değerlendirme sayısı üzerinde önemli bir etki göstermemiştir (P>0.05). Ak yüksekiği ve haugh birimi % 3.0 Ca düzeyinde sitrik asit ilavesiyle düşmüştür (P<0.05). Faktörlerin yumurta sarı rengi üzerine etkisi genelde önemli olmamıştır (P>0.05). Kabuk kırılma mukavemeti, kabuk ağırlığı, kabuk kalınlığı ve kabuk oranı üzerine % 3.5 Ca ve % 0.35 Py düzeyi ile bu düzeylerde sitrik asit ilavesi olumsuz etki yaratmıştır (P<0.05). İncebağırsak mikroorganizma popülasyonu ve sindirim sistemi organ ağırlıkları üzerine faktörlerin önemli etkisi görülmemiştir (P>0.05). Taşlık ve jejenum pH’sı ise % 0.35 Py ve % 3.5 Ca düzeylerinde sitrik asit ilavesi ile önemli artış göstermiştir (P<0.05). Tibia kemiği külü üzerine % 0.35 Py düzeyi ile sitrik asit ilavesi arttırıcı etkide bulunurken (P<0.05), tibia külü Ca içeriği ve kırılma mukavemeti üzerine aynı etkiyi göstermemiştir (P>0.05). Kan serumu Ca ve P içeriği, % 3.0 Ca içerikli yemlere sitrik asit ilavesiyle artmıştır (P<0.05). % 3.0 kalsiyum düzeyi yumurta kabuk külünü düşürürken, kabuk külü kalsiyum içeriğini arttırmıştır (P<0.05). Kalsiyumun % 3.5 ve Py’un % 0.35 düzeylerinde sitrik asit ilavesi, Ca ve P tüketimlerini arttırmıştır (P<0.05). Kalsiyumun fazla tüketilmesi birinci dönemde Ca sindirilebilirliğini arttırırken, ikinci dönemde düşürmüştür (P<0.05). Fosfor tüketimi ve sindirilebilirliği açısından da benzer sonuçlar alınmıştır.