Çelikhan (Adıyaman) kuzeydoğusundaki tektono-metamorfik birimlerin metamorfizma ve yapısal özellikleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZLEM ŞAHİN

Danışman: VEYSEL IŞIK

Özet:

İnceleme alanı, metamorfizma ve tektonik etkinliğin yaşandığı Doğu Toros Orojenik Kuşağı içerisinde yer almaktadır. Bölgenin tektono-stratigrafisini alttan üste doğru Pütürge metamorfikleri, Maden karmaşığı ve Malatya metamorfikleri ile intrüzif kayalar oluşturmaktadır. İnceleme alanı içerisinde Pütürge metamorfikleri, Maden karmaşığı ve Malatya metamorfiklerinin jeolojik ilişkileri tektoniktir. Taşdamlar, Çat ve Korucak bindirmeleri bu birimlerin dokanaklarını oluşturmaktadır. İnceleme alanı içerisindeki kıvrımlar asimetrik ve dalımlıdır. Bu kıvrımların kıvrım eksenleri azimut cinsinden 260°/22°, 260°/23° ve 053°/34° durumludur. Pütürge metamorfiklerinin petrografik incelemeleri bölgede mika şist/mika gnays, granat mika şist/granat mika gnays, kalk-silikatik şist/kalk-silikatik gnays, kuvarso-feldispatik mika gnays, kuvarsitik şist/kuvarsit, mermer ve amfibolit türü kayaların varlığını ortaya koymaktadır. Pütürge metamorfikleri içerisindeki sillimanit minerallerinin varlığı, bu kayaların 670-800 °C sıcaklık ve 7-9 kbar basınç koşullarına erişmiş metamorfizma etkisinde kaldığı sonucunu ve bölgedeki metamorfizmanın yüksek amfibolit fasiyesi koşullarına kadar eriştiğini belirtmektedir. İnceleme alanı içerisindeki Malatya metamorfikleri ise yaygın olarak metakarbonatlardan, az oranda pelitik/psamitik ve metabazit türü kayalardan oluşmaktadır. Malatya metamorfiklerinin şist ve fillit türü litolojilerindeki kloritoyid mineralinin varlığı, bu metamorfiklerin yaklaşık 500 °C sıcaklık ve 5 kbar basınç koşullarına erişmiş olabileceğini ve yeşilşist fasiyesi koşullarında metamorfizmaya uğradığını ortaya koymaktadır. Arazi ve mikroskop verileri; inceleme alanı ve yakın çevresinin tektonik gelişiminin, Malatya metamorfiklerinin kuzeyden bölgeye yerleşimi ve Doğu Anadolu Fay Zonu’nun gelişimi ile şekillendiğini göstermektedir.