Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NAZANGÜL ADA DALKIRAN
Danışman: RECEP KILIÇ
Özet:Bu çalışmada Babanzade'nin bilimler sınıflandırmasında ahlakın yeri değerlendirilmiştir. Şüphesiz bir düşünürün ilimler tasnifine şekil veren unsur O'nun varlık bilgi değer ekseninde dünya kavrayışıdır. Bilimlerin tasnif içerisinde yer aldığı konum da bu kavrayışa göre değişiklik göstermektedir. Bu bakımdan çalışmanın ilk bölümü felsefi bir arka plana yer vermektedir. Bu nedenle ilk bölüm Antik Yunan Dönemi, Ortaçağ Hristiyan Düşüncesi, Modern dönem, İslam Düşünce Geleneği başlıkları altında bu arka plana ayrılmıştır. Öte yandan bilimlerin ilerlemesi ve bilimsel yöntemin değişmesi sonucu geleneksel dünya kavrayışı yerini modern dünya kavrayışına bırakmıştır. Böylece modern dönem sonrası tasnif dizgelerinin de değiştiği görülür. Bu dönem sonrasında Ahlak ilminin doğa ilimleri veya sosyoloji çatısı altında ele alınması gündeme gelmiştir. Babanzade'nin Paul Janet'ten aldığı ve bilim-felsefe-din-ahlak ilişkileri bağlamında bir çözüm önerisi olarak sunduğu ilimler tasnifinde ahlâk, felsefi ilimler çatısı altında, psikoloji, teoloji, mantık, metafizik bilimleri ile bütünsel bir ilişkiye sahip bir disiplindir. Ahmed Naim'in ilimler tasnifi ve bu tasnif içerisinde ahlâkın konumlandırılma biçimi, modern yüzyılın ürettiği ahlâklar çokluğuna (ethical relativism) karşı bilimsel/felsefi, dini, tarihi bir çözüm önerisi niteliği taşımaktadır. Zira Babanzade'ye göre mutlak, tümel, nesnel değerler vardır ve etik, metafizik ve teoloji birlikte çalışarak bu değerlerin bilgisine ulaşabilirler. In this study, the place of ethic in Babanzade Ahmed Naim's classification of sciences was evaluated. Undoubtedly, the factor that shapes a thinker's classification of sciences is his conseption of the world on the axis of existence-knowledge-value. The position in which the sciences are classified varies according to this conseption. In this respect, the first part of the study is devoted to presenting a philosophical background. For this reason, the first chapter is devoted to this background under the titles of Ancient Greek Period, Medieval Christian Thought, Modern Era, Islamic Thought Tradition. On the other hand, as a result of the advancement of sciences and change of scientific method, traditional world conseption has been replaced by modern world conseption. Thus, it is seen that the classification systems have changed radically after the age of Enlightenment. After this period, idea that the research of ethics should be under the field of natural sciences or sociology, came to the agenda. The source of originated of Babanzade's classification is have been Paul Janet. Ethics in this classification of sciences is a discipline which has a holistic relation with psychology, theology, logic, metaphysical sciences under the umbrella of philosophical sciences . Babanzade had presented this classification as a solution in the context of science-philosophy-religion-morality relations. The position of ethics in this classification suggests a solution that scientific, philosophical, religious and historical, for the moral plurality (ethical relativism) produced by the modern century. Because according to him it is exist that the values that are absolute, universal, objective. Theology, philosophy and etic can research these values by they drawing strength from each other.