Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) bitkisinde Yabby ve Dof genlerinin kuraklık stresi ile olan ilişkilerinin salisilik asit etkisiyle karşılaştırmalı olarak gen ifadesi düzeyinde incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ARZU GİZEM KIRICI

Danışman: EMİNE SÜMER ARAS

Özet:

Kuraklık ve tuzluluk gibi abiyotik stresler dünya genelinde fasulye yetiştiriciliğini sınırlayan faktörlerin başında gelmektedir. Son yıllarda bu problemleri çözmek için moleküler tabanlı uygulamalar geliştirilmektedir. Bu uygulamaların temelini ise, transkripsiyon faktörleri, moleküler, fizyolojik ve morfolojik (örneğin bağıl su içeriği) mekanizmaları aydınlatmaya yarayan gen ifade çalışmaları oluşturmaktadır. Salisilik asit (SA), bitkilerde abiyotik stres toleransını indükleyen endojen bir sinyalleşme molekülü olarak görev yapmaktadır. Transkripsiyon faktörleri (TF) ise bitkilerin strese karşı dirençli salisilik asit gibi çeşitli biyolojik işlemlerin düzenlenmesinde önemli role sahiptir. Bu kapsamda gerçekleştirilmiş olan tez çalışmasında 2 farklı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşidinde (Yakutiye-98, Zülbiye) YABBY ve DOF genlerinin ifade seviyeleri, kuraklık stresi koşulları altında araştırılmış, salisilik asit uygulamasının, kuraklık stresi altındaki bitkiler üzerindeki etkileri bu genler için mRNA ifadesi düzeyinde incelenmiştir. Bağıl su içeriği (RWC) ve morfolojik değişiklikler, kuraklık stresi altındaki bitki örneklerine salisilik asit uygulaması yapılarak karşılaştırılarak, transkripsiyon faktörlerinin ifade seviyelerinde gözlenen değişiklikler, stres ve hormon uygulamasının etkileri araştırılmıştır. Bu çalışma, kuraklık stresine maruz kalan Phaseolus vulgaris L.'deki transkripsiyon faktörleri olan YABBY ve DOF genlerinin ifade modellerini ve salisilik asidin bu modeller üzerindeki etkisi hakkında bilgi vermektedir. Çalışma, transkripsiyon faktörlerine, ayrıca fasülyede gelecekte yapılacak ilgili araştırmalara ışık tutacaktır. Abiotic stresses like drought and salinity are one of the most limiting factors for stable crop production worldwide. In recent years, molecular-based applications are being applied to solve these problems. In this regard, the molecular mechanisms of transcription factors have gained attention and gene expression studies have become indispensable to understand the underlying molecular and morphological (such as RWC) mechanisms. Salicylic acid (SA) acts as an endogenous signaling molecule that induces abiotic stress tolerance in plants. Transcription factors (TF) have important roles in regulating a variety of biological processes like salicylic acid dependent resistance of plants to stress. In this study, the expression levels of YABBY and DOF genes in the 2 different beans (Phaseolus vulgaris L.) variety (Yakutiye-98, Zülbiye) were investigated under drought stress conditions and also the effects of salicylic acid application on the plants under drought stress have been studied at gene expression level. Relative water content (RWC) and other morphological variations, as well as the changes observed in expression levels of the transcription factors in comparison with salicylic acid application under drought stress, showed the effect of stress and hormone application and also revealed the importance of the transcription factors. The current study gives information about the expression patterns of the transcription factors YABBY and DOF in common bean. Exposed to drought stress and the effect of salicylic acid on this pattern. The study will shed light to the future studies about the mechanisms of transcription factors and related future studies about common bean.