Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EMRE KOLAY
Danışman: ZİYA KENAN BİLİCİ
Özet:Osmanlı Devleti tarihinde 19. yüzyıl, askeri alandan toplumsal yaşama kadar köklü değişimlerin yaşandığı bir çağ olarak bilinmektedir. Batılılaşma olarak da tanımlanan bu değişim süreci içerisinde Osmanlı mimarisi de yer almıştır. Yönetim sistemindeki değişimlerin getirmiş olduğu mekân sorunsalı, yeni yapı tiplerinin ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Böylece, özellikle Tanzimat'ın ilanından sonra kamu yapılarının başkent İstanbul bata olmak üzere tüm vilayetlerde hızla inşa edilmiş olduğunu görürüz. Klasik dönem kent siluetinde gördüğümüz cami merkezli külliyelerin yerini 19. yüzyılın ikinci yarısında Hükümet Konağı merkezli kamu yapıları alır. Posta teşkilatı için postahaneler, modern sağlık hizmetleri için hastahaneler, kent içi güvenliğin sağlanabilmesi adına karakolhaneler, demiryolu ağının ulaştığı kentlerde istasyon binaları, yeni eğitim sistemi için rüşdiyeler ve idadiler, 19. yüzyıl Osmanlı kentlerinin siluetinde yerini almıştır. "Osmanlı Yerel Yönetim Sisteminin Mimari Alana Yansıması: Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Belediye Binaları" başlıklı doktora tezi çalışması kapsamında 19. yüzyılın ikinci yarısında kurulan belediye teşkilatları için inşa edilmiş olan belediye binaları Sanat Tarihi araştırmaları yöntemi çerçevesinde incelenmektedir. Türkiye sınırları içerisinde günümüze gelebilmiş olan Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Çorlu, Fatih (İstanbul), Beyoğlu (İstanbul), Kadıköy (İstanbul), Bursa, İzmir, Karahisar-ı Sahib (Afyonkarahisar), Kastamonu, Samsun, Amasya, Tokat ve Bitlis belediye binaları, tarihi ve mimari özellikleriyle ele alınmakta, döneminin mimari üslup eğilimleriyle karşılaştırılıp gelişim çizgisi değerlendirilmektedir. Günümüze ulaşamamış olan belediye binaları, birincil kaynaklar olan arşiv belgeleri, gazeteler, dergiler, hatırat ve fotoğraflar taranarak tespiti yapılmış ve katalog bölümünde yer almasa da değerlendirmeye dâhil edilmiştir. The nineteenth-century in the history of the Ottoman Empire is known as an era when some fundamental changes from the military to the social life are experienced. Within this, 19th Century Ottoman Architecture also experienced a process called Westernization. The problem of space, resulting from the changes in the management system, brought about the appearance of new building types. As a result of this process, public buildings were constructed rapidly in all over the provinces, especially in the capital city of Istanbul, after the promulgation of Tanzimat. Government Office (Hükümet Konağı) centered public buildings seen in city silhouettes from second half of the nineteenth-century replaced the mosque-centered complexes erected in the period of the Classical Age of Ottoman Architecture. Post offices (Postahane) for postal service, hospitals (Hastahane) for modern health services, police stations (Karakolhane) for security of cities, station buildings (İstasyon Binaları) in the cities where railway networks are reached, schools (Rüşdiye and İdadi) for new education system were involved in the silhouette of the nineteenth-century Ottoman cities. The municipal buildings established in the second half of the nineteenth-century are studied within the framework of Art History research methods as part of the thesis titled "Reflections on the Ottoman Local Government System to the Architectural Space: Municipal Buildings from the Tanzimat to the Republic". Surviving municipal buildings within the boundaries of Turkey, located in Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Çorlu, Fatih (İstanbul), Beyoğlu (İstanbul), Kadıköy (İstanbul), Bursa, İzmir, Karahisar-ı Sahib (Afyonkarahisar), Kastamonu, Samsun, Amasya, Tokat and Bitlis are examined in terms of historical and architectural characterictics and are compared with the styles of the period and its development. Municipal buildings which could not be reached today are determined from the primary source archival documents, newspapers, journals, memoirs and photos. These buildings are not at the catalog section but included in the evaluation section.