Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HAZEL ZEYNEP KURADA
Danışman: ÖZGÜR AYDIN
Özet:Alanyazında farklı birçok dil üzerinde yapılan çalışmalar eylem çekimlerinin dilbilgisiz afazili bireyler için sorunlu olduğunu göstermektedir. Özellikle geçmişe gönderimi olan eylem çekimlerini üretebilmek bu grup konuşucular için daha da zor olmaktadır. Bu çalışmada, dilbilgisiz afazili bireylerin üretimlerinde farklı zaman çekimlerinin nasıl bir görünüm sergilediği, bu yapılar arasında bir hiyerarşinin olup olmadığı, basit ve karmaşık şekillerde olduğunda daha farklı bir görünüm sergileyip sergilemediği ve görünüş kategorisinin karmaşık yapılarda nasıl bir başarımı olduğu araştırılmıştır. Bu konuları araştırmak üzere davranışsal bir test yöntemi olan resimli bir tümce tamamlama testi hazırlanmıştır. Çalışmaya akıcı olmayan tutuk afazi tanısı konmuş 17 dilbilgisiz afazili birey katılmıştır. Bu bireylerin dilbilgisel üretimlerinden elde edilen sonuçlar, farklı zaman yapıları arasında belirgin bir hiyerarşi olduğunu göstermiştir. Geçmiş-dışı zaman yapıları (şimdiki zaman ve gelecek zaman) korunurken, geçmiş zaman yapıları bir hayli sorunludur. Bunun dışında geçmişe gönderimi olan bir eylem, biçimbilimsel yönden basit ya da karmaşık da olsa ya da farklı görünüş özellikleri de içerse, durum değişmemektedir. Geçmiş zaman yapısının sabit olduğu zaman yapıları görünüş ve biçimsel özellikleri ne kadar farklı olursa olsun, dilbilgisiz afazili bireyler için eşit derecede sorunlu olmaktadır. Bu bulgular, Yarbay Duman (2009)’da önerilen Birleştirme Sorunu Varsayımı ile desteklenmektedir. Dilbilgisiz afazili bireylerin geçmiş zamanlı yapılarda düşük başarım göstermesinin nedeni, geçmiş zaman –DI yapısının içerdiği kesinlik nedeniyle anlambilimsel yönden karmaşık olmasıdır.AbstractMany cross-linguistic studies have shown that in production verb inflections are impaired in individuals with Broca’s aphasia. Verb inflections referring to past have been shown to be particularly difficult for this group of speakers. The current study’s central questions are how impaired are different tense forms and whether there is a hierarchy among these tense inflections in the sentence production of agrammatic speakers. This study also looks at morphological complexity and how it affects production performance in this population. A behavioral test, a sentence completion task, was developed and administered to 17 Turkish individuals (3 females, 14 males, MA 54.17, SD. 13.50P) clinically diagnosed with Broca’s aphasia. Results showed that there is a significant hierarchy among the different tense inflections in the sentence production of agrammatic speakers. While non-past time reference (present and future) are relatively spared, past time reference is severely impaired. Moreover, surprisingly, past tense verbs are impaired whether they are overtly morphologically complex or not and thus regardless of the aspectual features they bear. In other words, for agrammatic speakers, past tense verb forms are equally hard to produce in all conditions, regardless of their morphological complexity or aspectual properties. These findings are consistent with the Integration Problem Hypothesis (Duman, 2009) that suggests that reference to the past is difficult for agrammatics because of the semantic complexity represented in the –DI morpheme (the problem of attributing epistemic certainly when there is reference to the past). All verb forms referring to past time contained the –DI morpheme in this study, and they all resulted in impaired performance in our agrammatic speakers’ productions.