Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YUNUS EMRE YILMAZOĞLU
Danışman: CENKER GÖKER
Özet:Türk Hukuk düzeninde mülkiyet hakkının kapsamı, koşulları ve korunma yöntemi kural olarak kanuna eşit (AİHS) ya da kanundan daha üst (Anayasa) düzeyde bulunan hukuk kaynaklarıyla düzenlenmiştir. İdari yargının hukuka uygunluk denetiminde vergilendirme işleminin sebep, konu ve amaç unsurlarına sadece kanuna uygunluk düzleminde yaklaşmaması, bu unsurları Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine uygunluk boyutuyla da okuması ve değerlendirmesi gerekir. Bireysel başvuru sisteminin temel hak ve özgürlüklerin korunmasında yargı makamlarının öncelikli rolüne işaret eden temel felsefesi de bu yaklaşım biçimini gerekli kılmaktadır. Bu bağlamda idari yargı vergilendirme işleminin şeklî anlamda bir kanuna dayanan ulaşılabilir, belirli ve öngörülebilir bir hukuki temelinin bulunup bulunmadığını, kamu yararına dayanan meşru bir amaç gözetip gözetmediğini ve ulaşılmak istenen amaç karşısında mülkiyet hakkına kısıtlama getirilen vergi ödevlisine adil dengeyi bozan bir yükümlülük yüklenmediğini denetleyecektir. Ayrıca devletin pozitif yükümlülüklerinin söz konusu olabileceği hallerde idari yargı vergilendirme ilişkisinde bu yükümlülüğe uygun davranılıp davranılmadığını da değerlendirecektir. Tek yanlı, kesin ve icrai nitelikteki idari işlemleriyle ilgililerin hukuksal menfaatini etkileyen idare karşısında ilgililerin temel hak ve özgürlüklerinin zamanında ve etkin korunabilmesi, mülkiyet hakkının korunmasına yönelik bu denetimin, hukuka uygunluk denetimi kapsamında idari yargı tarafından icra edilmesine bağlıdır. Anahtar Kelimeler: Vergilendirme, idari yargı, mülkiyet hakkı, hukuka uygunluk denetimi, kanunun kalitesi, meşru amaç, ölçülülük In the Turkish legal order, the scope, conditions, and method of protection of the right to property are regulated by legal sources that are equal to (ECHR) or higher (Constitution) than the law. The administrative justice should not restrict itself to compliance with the law while examining the reason, subject and purpose elements of the taxation process, but also read and evaluate these elements in terms of their compliance with the Constitution and the European Convention on Human Rights. The basic philosophy of the individual application system, which indicates the primary role of judicial authorities in the protection of fundamental rights and freedoms, also requires this type of approach. In this context, the administrative justice should examine whether the taxation process has an accessible, specific and predictable legal basis based on a law in a formal sense, whether this process pursues a legitimate aim based on the public interest, and whether or not an obligation that violates the fair balance is imposed on the taxpayer, whose property right is restricted against the aim sought to be realised. In addition, in cases where the state may have positive obligations, the administrative justice will also evaluate whether this obligation has been complied with in the taxation relationship. The timely and effective protection of the fundamental rights and freedoms of the concerned individuals against the administration, whose unilateral, final and executive administrative acts affect the legal interests of the concerned, depends on the execution of this control for the protection of the right to property by the administrative justice within the scope of the lawfulness audit. Keywords: Taxation, administrative justice, right to property, lawfulness audit, quality of law, legitimate aim, proportionality