Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZLEM BOZTAŞ
Danışman: ELİF EKİN AKŞİT VURAL
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:19. yüzyılda Amerikalı misyoner örgütler, Osmanlı İmparatorluğunu kapsayan Yakın Doğu misyonunda Protestanlığı yayma amacıyla imparatorluk içinde faaliyet göstermeye başladılar. Bu misyonerlik örgütlerinden en tanınmış olanı American Board of Commissioners for Foreign Missions (ABFCM) Kurulu, Woman's Board of Missions (WBI) ve Woman's Board of Missions of the Interior (WBMI)'dur. Bu tezde 1870-1915 yılları arasında bu kurulların Osmanlı İmparatorluğu'ndaki sağlık, eğitim ve ekonomik alanlardaki faaliyetleri bağlamında Amerikan Misyoner kadınlar ile Osmanlı toplumundaki farklı sınıflardan Türk, Ermeni ve Kürt kadınların gündelik yaşamları ve birbirleriyle etkileşimleri, toplumsal cinsiyet kategorisinden incelenecektir. Türkiye'deki Amerikan misyonerlik faaliyetlerine kadın misyonerlerin gözünden bakılması ve gerek misyoner kadınların faaliyetleri, gerekse etkileşime girdikleri yerli halkla ilişkileri bağlamında birincil elden yazılan tarihsel metinler (mektup, rapor ve günceler) ele alınarak incelenmesi, özellikle feminist tarih tartışmalarına ve post kolonyal feminist eleştiriye katkıda bulunacaktır. Farklı sınıf, ırk, etnik köken ve dini inanca sahip kadınları ve birbirleriyle misyonerlik bağlamında etkileşimlerini ele alarak bir yandan on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında Amerika'nın Osmanlı İmparatorluğu'na yönelik söyleminin, batılı oryantalist söylem önermesinden ne derece farklılaştığını ortaya koymayı amaçlarken bir yandan da Anadolu'da bir araya gelen evli ve bekar misyonerlerin ve onların temas kurduğu Türk, Kürt ve Ermeni kadınların farklı ezilme sebeplerini ve patriyarka ile mücadele pratiklerini analiz ederek feminist tarih tartışmalarına katkıda bulunulması amaçlanmaktadır. In the 19th century, American missionary organizations started their activities in the Near East (Ottoman Empire) by establishing various mission stations for Evangelical purposes. One of the most recognized of them was American Board of Commissioners for Foreign Missions (ABFCM), Woman's Board of Missions (WBI) and Woman's Board of Missions of the Interior (WBMI). This thesis will examine the daily lives and interactions between American missionary women and Ottoman women including Turkish, Armenian, and Kurdish women from a gender point of view in the framework of ABCFM missionary activities in the fields of health, education and economy in Ottoman Empire between 1870 and 1915. Examining American missionary activities in Turkey and their interactions with the local women through the primary sources (letters, diaries, and reports) will contribute to the discussions in feminist history and post-colonial feminist criticism. Focusing on race, class, ethnicity, and religious differences among the women and their interaction with each other, this thesis will explore the American perception towards the Ottoman Empire through the eyes of the American middle-class missionary women and the diversification of this perception from the western orientalist discourse of the same period. Lastly, aimed at being a feminist history study, the reasons behind oppression of different categories of women and their challenging against patriarchy will be elaborated in the context of missionary activities in the Near East Mission in the second half of the 19th century.