İnsancıl müdahale kavramı ve Kosova sorunu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ELİF BURCU PEKYARDIMCI

Danışman: SERAP AKİPEK

Özet:

Savas, yüzyıllardır kimi zaman yeni topraklar kazanmak için, kimi zaman kutsal hedefleri gerçeklestirmek için, kimi zaman da kendini savunmak için devletler tarafından basvurulan bir yöntem olarak uluslararası sistemde yerini almıstır. Ancak, ilk çaglardan bu yana savasın yalnızca bir devletin kendi çıkarları veya inançları dogrultusunda degil aynı zamanda baskalarının iyiligi için kullanılabilecegine dair fikirler öne sürülmektedir. Geçmisten bu yana bu fikirler farklı isimlerle anılmıs, günümüze ise içeriginde çesitli degisikliklerle beraber insancıl müdahale olarak tasınmıstır. İnsancıl müdahalenin bir tartısma konusu olarak ele alınması ise Birlesmis Milletler Antlasması'nda kuvvet kullanımının yasaklanması ile gerçeklesmistir. Kuvvet kullanımının yasaklanması ile birlikte, eskiden var olan tüm kuvvet kullanma yöntemleri gibi insancıl müdahale de bu yasagın kapsamında kalmıstır. Ancak, bazı devlet adamları ve uluslararası hukukçular, insancıl amaçlarlarla bir ülkeye müdahale edilmesinin yasagın kapsamında olmaması gerektigini veya uluslararası örf adet hukukunun bu yönde sekillendirilerek bu tarz müdahalelerin yasagın kapsamından çıkarılması gerektigini savunmaktadırlar. NATO'nun, Kosova sorununa müdahale etmek amacıyla, Birlesmis Milletler Güvenlik Konseyi yetkilendirmesi olmaksızın, Yugoslavya topraklarını bombalaması, insancıl müdahale tartısmalarında ciddi bir yer tutmaktadır. Gerek müdahale edenin bir devlet degil hukuken tanınmıs bir uluslararası örgüt olması, gerek müdahalenin tarzı, müdahaleyi diger insancıl müdahalelerden ayrı sekilde incelenmeye deger kılmaktadır. Söz konusu çalısmanın amacı, öncelikle insancıl müdahale kavramını tarihsel kökenleri ile birlikte tanımlamak ve günümüz uluslararası hukukuna uygunlugunu degerlendirmek; ardından NATO'nun Kosova müdahalesini, sorunun ortaya çıkıs süreci ile birlikte ele alarak uluslararası sistemde insancıl müdahalenin uygulanabilirligini ortaya koymaktır.