Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SERKAN AKBAY
Danışman: YUSUF KAĞAN KADIOĞLU
Özet:Yozgat’ın kuzey ve batısında yüzeylenen volkanik kayaçlar genelde trakitik ve andezitik bileşimde olup yer yer bazaltik bileşimine doğru geçiş sergilemektedir. Trakitik ve andezitik kayaçlar içerdikleri amfibol, biyotit, plajiyoklaz ve sanidin minerallerinin oranlarına göre trakit, trakiandezit ve andezit bileşimindedir. Bazaltik kayaçlar ise plajiyoklaz ve piroksen minerallerinin kimyasal bileşimleri ve kayaçta bulunma oranlarına göre ojit bazalt, olivin bazalt, trakibazalt ve andezitik bazalt bileşimindedir. Bazalt ve trakit bileşimindeki kayaçlar sütunsal yapılar göstermeleri ile karakteristiktir. Volkanik kayaçlar mineral içerikleri bakımından benzerlik gösterse de minerallerin gerek bolluk oranları ve gerekse dokusal farklılıkları farklı karakterdeki ve aşamalardaki magmalardan kaynaklanmış olabileceklerini göstermektedir. Kayaçların tüm kaya analiz sonuçlarına göre subalkalenden alkalene doğru geçiş sergiledikleri ve subalkalen kayaç gruplarının da kendi içerisinde kalkalkalenden toleyitik karaktere doğru geçiş gösterdikleri ortaya konmuştur. Kayaçların MORB’a göre normalize edilmiş eser element değişim diyagramları, uyumsuz elementlerden LIL elementlerinin HFS elementlerine göre nisbeten zenginleşme gösterdiğini ve daha çok toleyitik ve kalkalkalen bir dağılım sergilediklerini göstermiştir. Nadir toprak elementlerinin kondritlere göre normalize edilmiş değerlerinin hafif nadir toprak elementlerince ağır nadir toprak elementlerine göre daha fazla zenginleştiği görülmektedir. Bazaltik kayaçların tektonik diskriminasyon diyagramlarında bir kısmının adayayı toleyitik bazaltları bir kısmının ise kalkalkalen bazalt alanına düştüğü belirlenmiştir. Bu kayaçlardan trakibazaltların Paleosen-Eosen’de, diğer volkanitlerin ise Orta-Üst Eosen döneminde Kırşehir ve Sakarya kıtalarının çarpışması ile ilişkili olarak gelişmiş olabilecekleri söylenebilir.AbstractVolcanic rocks outcropping north and west of Yozgat are generally exhibited the composition of trachytic and andesitic but turn into basaltic composition in places. Trachytic and andesitic rocks have the composition of trachyte, trachyandesite and andesite according to proportion of amphibole, biotite, plagioclase, and sanidine minerals. On the other hand, basaltic rocks have the composition of augite basalt, olivine basalt, trachybasalt and andesitic basalt according to chemical composition and proportion of plagioclase and pyroxene minerals in rocks. Basaltic and trachytic rocks are characteristic with the columnar structure. Although similarity in terms of mineral content of volcanic rocks, abundance of minerals and textural differences indicate that they might have originated from different characteristic features of magmas. It is revealed that rocks are transition in subalkaline to alkaline and calc-alkaline to tholeiitic in character according to bulk analysis of rocks. It is determined that incompatible elements generally exhibit tholeiitic and calc-alkaline magma character and LIL elements shows relatively more enrichment with respect to HFS elements that normalized to MORB. Light rare earth elements are more enriched than high rare earth elements with respect to condrite values. Some of basaltic rocks fall into island arc tholeiitic basalt region, however others fall calc-alkaline basalt region in tectonic discrimination diagrams. It is estimated that these rocks could be rised to the surface by convergence of Sakarya and Kırşehir continent oceanic plate boundaries producing tholeiitic trachybasalts in Paleosen-Eosen and other volcanics by collisional setting of two continents in Middle-Upper Eocene epoch.