Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EBRU GÜRLEYİK
Danışman: ASLIHAN GÜRBÜZ
Özet:Son yıllarda diabet, obezite gibi metabolik hastalıkların prevelansındaki artısa bağlı olarak kalorisiz yiyecek ve içeceklerin kullanımı giderek artmaktadır. Bu ihtiyaca yanıt olarak doğal bir kaynak olan Stevia rebaudiana bitkisinden elde edilen stevia özütü ya da bilesenlerini içeren tatlandırıcılar piyasaya sürülmektedir. Bu çalısmada stevia özütü içeren bir tatlandırıcı verilen ratlarda, stevia ve onun oksidatif metabolitlerinin oksidan/antioksidan sistem parametrelerine etkilerinin incelenmesi amaçlanmıstır. Bu amaçla, 26 adet yetiskin Wistar ırkı albino rat (sıçan) kullanıldı. Ratlar, rastgele kontrol (n=10) ve deney grubu (n=16) sekilde iki gruba ayrıldı. Kontrol grubu (Grup 1) bir ay boyunca yalnızca standart rat yemiyle beslenirken, deney grubu (Grup 2) da bir ay boyunca standart rat yemine ilave olarak günde içeriğinde 22 mg stevia özütü bulunan bir tatlandırıcı orogastrik lavaj yoluyla verildi. Çalısma sonunda ratlar sakrifiye (kurban) edilerek karaciğer dokuları çıkarıldı. Bu dokularda oksidan ve antioksidan parametrelerin (Malondialdehit-MDA düzeyleri, Süperoksit Dismutaz-SOD, Katalaz-CAT, Glutatyon Peroksidaz-GSH-Px ve Ksantin Oksidaz- XO enzim aktiviteleri) analizi yapıldı. Buna ek olarak biyokimyasal analiz, histopatolojik inceleme ve doku DNA ekstraksiyonu yapıldı. Çalısmada sonuçlarına göre, stevia özütü alan deney grubunun karaciğer dokusunda MDA düzeylerinde kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı bir yükseklik saptanmıstır (p=0,021). Buna ek olarak SOD ve GSH-Px enzim aktivitelerinde kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı olmayan bir yükseklik bulunmustur. Deney grubunun karaciğer dokusu histopatolojik incelemelerinde sinuzoidlerde belirgin dilatasyon ve portal alanda yer yer hücre infiltrasyonu dısında herhangi bir histopatolojik değisiklik gözlenmemistir. Ayrıca DNA düzeyinde her iki grup arasında anlamlı fark saptanmamıstır. Oksidan ve antioksidan parametrelerden elde edilen bulgular, stevianın tatlandırıcı olarak yüksek dozda kullanıldığında karaciğer dokusunda oksidan hasara neden olacağını isaret etmektedir.AbstractNowadays according to the increased prevalence of metabolic disorders such as diabetes and obesity, there is an increasing trend of consumption of non-caloric foods and drinks. As a result of this situation there is a widely use of the extracts of a natural plant, Stevia rebaudiana, or its compounds as a sweetener. In this study, it was aimed to investigate the effects of stevia and its oxidative compounds on oxidant/antioxidant parameters in liver tissue from rats. For this aim, 26 adult Wistar type albino rat were used in the study. The animals were divided into two groups as the control group (n=10) and the study group (n=16) randomly. While the control group (Group 1) was fed only by standard rat diet, the study group (Group 2) was fed by standard rat diet with a sweetener including 22 mg stevia extract per day aurogastricly for one month. At the end of the study, rats were sacrified and the liver tissues were surgically removed to analyze the oxidant and antioxidant parameters (Malondialdehyde-MDA levels, Superoxide Dismutase-SOD, Catalase-CAT, Glutathione Peroxidase-GSH-Px, and Xantine Oxsidase-XO enzyme activities). Also biochemical analysis, histopathological examination and tissue DNA extraction were done. According to the results of the study in liver tissues, MDA levels of the study group which were fed by stevia extract were found significantly higher than that in the control group (p=0,021). However, SOD and GSH-Px enzyme activities were lower than that in the control group which was not significant. The tissues of the group 2 displayed some histopathological changes such as remarkable dilatation of sinusoids. There were no histopathological changes in the structure of hepatocytes and also we did not observe any apoptotic or necrotic cell and histopathological changes in the portal area, except the cellular infiltration in a few focal portal areas. There was no difference between groups according to DNA extraction findings. According the data of oxidant and antioxidant parameters, it was thought that the consumption of high dose of stevia as a sweetener may cause oxidant effects on liver tissues.