Ceza Hukukunda maddi ve manevi cebir


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZGÜR KÜÇÜKTAŞDEMİR

Danışman: MUHARREM ÖZEN

Özet:

ÖZET Bu çalışmada, Türk Ceza Kanununun ceza sorumluluğunu kaldıran bir neden olan zorlamayı düzenleyen 28.maddesi incelenmiştir. Zorlama bir kişinin üzerinde suç işlemesi maddi veya manevi cebirle baskı kurulmasıdır. Ceza sorumluluğunu kaldıran maddi ve manevi cebirde başka bir kişinin zorlamasıyla suç işleyen kişi aşırı baskı altında kaldığından dolayı işlediği suçtan sorumlu tutulamaz. Madde 28‟e göre bu durumda zorlayan sorumludur. 765 sayılı Türk Ceza Kanununda, zorlama halleri zaruret hali içerisinde değerlendiriliyordu. Çünkü bu kanunda maddi ve manevi cebir için ayrı bir madde yoktu. Ama Yeni Türk Ceza Kanunu ile birlikte zorlama 28.maddeyle hükme bağlanmıştır. Bu nedenle artık zorlamayı, zorunluluk hali çerçevesinde ele alınamaz. Bu durumda, 28.maddenin etkisi, hukuki niteliği ve Türk Ceza Kanunundaki kendine has yeri suç genel teorisinin ışığında yeniden değerlendirilmelidir. Birinci bölümde “ceza sorumluluğu” kavramı analiz edilmiştir. Sonra hukuka aykırılık ve hukuka uygunluk nedenlerine, kusurluluğa ve mazeret nedenlerine, isnat yeteneğine genel olarak değinilmiştir. İkinci bölümde, ilk olarak, maddi ve manevi cebrin tarihsel gelişimi, bu kavramların anlamları açıklanmıştır. Maddi ve manevi cebrin farklılıkları ve sonuçları açıklanmıştır. İkinci olarak, maddi ve manevi cebrin şartları tartışılmış, bu şartlara belirli ölçütler getirilmiştir. Üçüncü olarak, zorlamayla ilgili problemler, doktrinler, doktrindeki görüşler ve içtihatlar tartışılmıştır. Son bölümde 28.madde Ceza Muhakemesi Kanunu açısından ele alınmıştır. Maddi ve manevi cebirde cebredenle cebre uğrayanın sorumlulukları tartışılmıştır.Ek olarak maddi ve manevi cebir diğer ceza sorumluluğunu kaldıran nedenlerle karşılaştırılmıştır. Ardından manevi cebir istenemezlik ilkesinin ışığında açıklanmıştır. ABSTRACT In this thesis Turkish Penal Code‟s Article 28 which embodies duress as a legal defense is examined. Duress is the compulsion on another party for committing the crime to him or her by threat or force. As a legal defense defendant should not be held liable for his unlawful act under extreme unlawful pressure which is performed by another person. In duress, Article 28 holds liable the duressor for crime which is committed by coerced person. In 765 numbered Turkish Criminal Code, duress is considered in necessity. Because, 765 numbered Turkish Criminal Code hasn‟t any article on duress. But, in New Turkish Criminal Code Duress is codified by Article 28. Consequently, with Article 28 duress cannot be considered in frame of necessity. In this condition, Article 28‟s effects, qualifications and unique place in Turkish Criminal Code must be reconsidered in the light of Criminal Law Theory. In first section concept of criminal liability is analyzed. Then illegality and justifications, mens rea and excusing conditions and imputability are being mentioned generally. In second section firstly, duress‟s historical development, its conceptual significance is being explained. Results and differences of actual force(violance) or threat as coercion are being explained. Secondly, the conditions of duress are argued and it‟s found that particular measures for these conditions. Thirdly, various doctrines and opinions in doctrine, precedents on problems relating to duress and its conditions are discussed. In last section duress is considered according to Turkish Criminal Procedural Law. And criminal liability of duress‟s parties‟ is being argued. In addition duress is compared with other legal defenses such as necessity. Then duress as defense is being explained in the light of unreasonableness.