Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÇİĞDEM ÇELİKGÖĞÜS
Danışman: ALİ KARADUMAN
Özet:Günümüzde, yüksek kalitede bir yaşam sürdürme ihtiyacı, tüketimin artmasına bunun getirisi olarak da atık miktarının ve çevre kirliliğinin artmasına neden olmaktadır. Bu atıklar içinde günlük yaşama önemli katkılar sağlayan plastikler, paketleme, inşaat, otomotiv, elektrik elektronik gibi pek çok sektörün vazgeçilmez parçası olarak kullanılmaktadır. Plastikler kullanım sonrasında önemli oranda atık oluşturmakta ve çok az bir miktarı geri kazanımla değerlendirilebilmektedir. Gerek ekonomik açıdan ve gerekse artan çevresel baskı açısından atık plastiklerin geri kazandırılması önem arz etmektedir. Bu çalışmada, paketlemede kullanılan polistiren (PS) plastik atık köpüklerin yarı kesikli işletilen bir reaktörde ısıl-katalitik pirolizi araştırılmıştır. Deneylerde kullanılan reaktör PS plastik atık köpüklerin pirolizi için özel tasarlanmış ısıl ve katalitik bölmeleri olan bir reaktördür. Reaktörde atıklar önce ısıl olarak parçalanmakta daha sonra parçalanma ürünleri reaktörün katalitik bölmesinde katalitik olarak piroliz olmaya devam etmektedir. Çalışmada, piroliz ürün verimine ve dağılımına, süre, sıcaklık, katalizör türü ve katalizör/PS oranı parametrelerinin etkisi incelenmiştir. 400-500 oC sıcaklık aralığında gerçekleştirilen deneylerde katalizör olarak Ni, Cu, Ce, Co ve La metallerinin eklenmesiyle hazırlanan g-Al2O3 destekli katalizörler kullanılmıştır. Piroliz sıvı ürünlerinin GC/MS analizleri ve tanımlaması yapılmıştır. Isıl deneylerden elde edilen sonuçlara göre, sıcaklık artışı ile % katı kalıntı oranı düşmüş, sıvı ve gaz ürün verimleri artmıştır. En yüksek sıvı ürün verimi % 88.67, sıvı ürün içerisindeki stiren miktarı % 63.55 ve toplam dönüşüm % 94.86 olarak 500 °C sıcaklıkta, 60 dk piroliz süresinde, 30 ml/dk N2 akış hızında ve atmosferik basınçta elde edilmiştir. Isıl katalitik pirolizde ise kullanılan katalizörler içerisinde en yüksek sıvı ürün verimi, % 10 Cu/g-Al2O3 katalizörü ile elde edilmiştir. % 10 Cu/g-Al2O3 katalizörü kullanılarak yapılan çalışmalarda katalizör oranının arttırılması ile sıvı ürün verimi ve toplam dönüşüm azalmış buna karşın gaz ürün verimi yükselmiştir. En yüksek sıvı ürün verimi % 90.39, sıvı ürün içerisindeki stiren miktarı % 63.59 ve toplam dönüşüm % 95.04 olarak 500 °C sıcaklıkta, 60 dk piroliz süresinde, 30 ml/dk N2 akış hızında, atmosferik basınçta ve 1/15 katalizör/PS oranında elde edilmiştir.