Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: OĞUZHAN ÖZOĞLU
Danışman: MAHMUT AY
Özet:Müslümanların İran coğrafyasını ele geçirmelerinin doğal sonucu, Arap ve Fars kültürünün karşı karşıya gelmesidir. Bu karşılaşma, İran'ın İslamlaşması ve İslam'ın da İranlılaşması sonucunu doğurmuştur. İslam'ın İranlılaşma süreci, Kelâm ilminin doğuş süreciyle eş zamanlıdır. Bu nedenle erken Kelamî tartışmalarda Zerdüştî geleneğin izleri görülmektedir. Araştırmamız iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde İran'ın İslamlaşması yani İran'ın İslamiyet ile tanışması ele alınmaktadır. İkinci bölümde ise Müslüman kültürün İran'dan nasıl etkilendiği ve Zerdüştî inançlarının Kelam konuları arasında nasıl işlendiği tartışılmıştır. Sıfatlar, mebde' ve mead konuları, nübüvvet ile ilgili bahisler ve kader problemi, bu bağlamda ele alınmıştır. Araştırmamız, Arapça kaynaklar ile Pehlevice-Farsça eserlerin mukayesesine dayandığı için alanında ilktir ve bundan sonra yapılacak araştırmalara ışık tutması beklenmektedir. Bilhassa Zerdüştîlik araştırmalarının kendi kaynaklarından yapılması gerektiğine, Arapça kaynaklardaki yanlışlıklar gösterilerek dikkat çekmektedir. The natural consequence of Muslims taking over the Iranian geography is the confrontation of Arab and Persian culture. This encounter resulted in the Islamization of Iran and the Iranization of Islam. The Iranization process of Islam is synchronous with the emergence of Kalam. Therefore, the traces of the Zoroastrian tradition are seen in the early theological discussions (Kalam). Our research consists of two parts. In the first part, Islamization of Iran, in other words Iran's meeting with Islam, is discussed. In the second part, how the Muslim culture was influenced by Iran and how Zoroastrian beliefs are handled among Kalam topics are discussed. Sıfât, mebde' and mead issues, nubuvvât and the problem of fate (kader) are handled in this context. Since our research is based on the comparison of Arabic sources and Pahlavi-Persian works, it is the first in its field and is expected to shed light on future research. This research draws attention to the fact that Zoroastrianism studies should be done from their own sources; because there are errors in Arabic sources.