Hükmî şehitlikle ilgili rivâyetlerin tedkîki


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: UFUK DAĞLIOĞLU

Danışman: BÜNYAMİN ERUL

Özet:

Araştırmamızda öncelikle şehitlikle ilgili ayetlere akabinde de hakiki şehitlikle ilgili rivayetler ve anlamlarına yer verilmiştir. “Hükmî şehitlik” ile ilgili rivayetler ise iki ana başlık halinde ele alınmıştır. 1- Hastalık ve çeşitli musibetler sebebiyle şehitlik. 2- Malı, canı ve vatanını savunurken şehitlik. “Hastalık ve çeşitli musibetler sebebiyle şehitlik” bölümünde ayrıca müstakil olarak zikredilen şehit sınıflarına da yer verilmiştir. “Sınırda nöbet beklerken ölenin şehitliğ”i “hasta olarak ölenin şehitliği” ile alakası nedeniyle beraber ele alınmış ve buradaki hatalı rivayete işaret edilmiştir. Rivayetlerde en erken kaynak esas alınarak ortak metinlere yer verilmiş, akabinde de ilgili isnadlar kronolojik olarak sıralanarak gerekli açıklamalar yapılmıştır. Rivayetlerin 37 ayrı sahabîden, 214 farklı isnadla bize ulaştığı görülmüştür. Ayrıca hükmî şehit sınıflarına tablolar halinde yer verilmesi yanında hadislerin doğru anlaşılabilmesi için şerhlere, fıkhî mezhep görüşlerine ve güncel fetvalara da yer verilmiştir. “Şehit ecri alanlar.” ile ilgili rivayetlerin konumuzla alakasının olup olmadığının tespiti yapılmıştır. Neticede 38 hükmî şehit sınıfı tespiti ile birlikte bazı şehit sınıflarının güncellenmesi ve tefsirlerde yer alan bazı mevzu rivayetler ortaya konulmuştur. AbstractIn our research, firstly Quranic verses related to martyrdom and, then secondly, real martyrdom related reports and their meanings are studied. The ‘Judicial martyrdom’ related reports are examined under two headings: 1. Martyrdom as a result of illness and various calamities 2. Martyrdom while protecting property, life, or nation. In the chapter, “Martyrdom as a result of illness and various calamities”, mentioned categories of martyrdom are also independently studied. Due to their connection, the “martyrdom of the soldier on guard duty” and “the martyrdom of the diseased” are examined together, and here faulty reports are pointed out. Taking the earliest sources as a basis, the reports are studied in joint texts. Afterwards, the related chain of narrations are presented with necessary, chronologically ordered explanations. From the reports, narrated by thirty-seven different companions, is evident that two-hundred-and-fourteen different variand have reached us. Additionally, judicial martyrdom categories are presented in tableform, and to enable the correct understanding of the reports – Quranic commentaries, judicial views of the traditional legal schools, and contemporary fatwas are also studied. Later, whether the reports related to “achievers of the rewards of martyrdom” are relevant or not is determined. In the conclusion, alongside the determination of thirty-eight martyrdom categories some martyrdom categories have been updated, and together with examined Quranic commentaries, canard reports are presented