Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Tuğba GÖRGÜLÜ
Danışman: Şennur KIŞLAK
Özet:Tutuklu Ve Hükümlü Bireylerin Depresyon Düzeyleri, Boyun Eğici Davranışları ve İntihar Olasılıklarının İncelenmesi Bu araştırmada ceza infaz kurumunda kalan hükümlü ve tutukluların depresyon, boyun eğici davranışlar ve intihar davranışları arasındaki ilişkileri incelemek amaçlanmıştır. Araştırmada hükümlü ve tutukluların çeşitli özellikleri hakkında bilgi toplayabilmek için araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu, intihar olasılıklarını belirleyebilmek için İntihar Olasılıkları Ölçeği, depresyon düzeyini belirleyebilmek için Beck Depresyon Envanteri ve boyun eğici davranışlarını belirleyebilmek için Boyun Eğici Davranışlar Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Bitlis E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu' nda, Erzurum E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu' nda, Kahramanmaraş E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu' nda, Mersin E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu' nda ve Ümraniye E ve T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu' nda bulunan toplam 326 tutuklu, hükmen hükümlü ve tutukluya ilgili ölçekler uygulanmıştır. Araştırmada psiko-sosyal özelliklere (intihar etmeyi düşünmesi, intihar girişiminin olması, çevresinde intihar girişiminin olması, çevrede intihar edip ölenin olması, madde kullanımı olması, psikolojik sorunun olması, fiziksel bir rahatsızlığının olması, düzenli ilaç kullanımı, şiddete maruz kalmış olması ve kendine fiziksel zarar vermiş olması) göre ayrılan grupların ilgili ölçek toplam puanları arasındaki farklılığın anlamlı olup olmadığını anlamak için T-Testi ve ANOVA, psiko-sosyal değişkenlerin, depresif semptomların ve boyun eğici davranışların intihar olasılığını yordayıp yordamadığını bulabilmek için hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmada, Ceza İnfaz Kurumlarına Bulunan Hükümlü ve Tutuklu Bireylerin ilgili ölçek toplam puanları arasında (BDE, İÖO, BEDÖ, UÖ, İDÖ, KODÖ, DÖ) bir fark bulunamamıştır. Bununla birlikte mahpusların demografik özelliklerine göre ilgili ölçek toplam puanları arasında fark olup olmadığını anlamak için T-testi ve Anova yapılmıştır ve mahpusların demografik özelliklerine göre ölçek toplam puanları arasında anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur. Ölçekler arasındaki ilişkilere Pearson Korelasyon katsayısı ile bakılmıştır. Sonuçlara göre İOÖ ve BDE arasında İOÖ ve BEDÖ, BEDÖ ve İOÖ alt ölçekleri arasında, BDE ve İOÖ alt ölçekleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulgulanmışken BDE ve BEDÖ arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. Son olarak çalışmada, İOÖ ve alt ölçeklerini (Umutsuzluk, İntihar Düşünceleri, Kendini Olumsuz Değerlendirme ve Düşmanlık Ölçekleri) yordayan değişkenlerin belirlenmesi amacıyla hiyerarşik regresyon analizinden yararlanılmıştır. Yordanan değişken olarak İOÖ toplam puanı ve İOÖ alt ölçeklerinden UÖ, İDÖ, KODÖ ve DÖ toplam puanları kullanılmıştır. Demografik değişkenler kontrol edilerek yapılan analiz sonucuna göre; intihar olasılığını depresyon, boyun eğici davranışlar, kişinin daha önceden intihar girişiminin, kişinin kendisine zarar vermesi ve kişinin çevresinde intihar girişiminin olmasının intihar olasılığının en iyi yordayıcıları olduğu bulunmuştur. Abstract Investigation of The Level of Depression, Submissive Acts Behaviour and Suicide Probability in Arrestees and Convicts Population. The aim of this study is to investigate of the level of depression, submissive acts and suicide probability in arrestees and convicts population. In this study scales that including Personel Information Collection Tool which was developed by researchers is used for collecting data about arrestees? and convicts? various characteristics, Suicide Probability Scale (SPS) is used for determining suicide probability, Beck Depression Inventory (BDI) is used for determining depression levels and Submissive Acts Scale (SAS) is used for determining submissive acts. Whithin the context of the study, scales were applied to 326 arrestees and convicted people who were in Bitlis E Type Closed Prison, Erzurum E Type Closed Prison, Kahramanmaraş E Type Closed Prison, Mersin E Type Closed Prison and Umraniye E and T Type Closed Prison. T-Test and Anova were performed to compare the differences of avarage scales scores of which are divided according to the psycho-social variables (considering suicide, being attepted suicide in surroudings, substance use, psychological problems, physiological problems, regular use of drugs and self-harm) . Hierarchical regression analysis was used to investigate psycho-social variables, depression and submissive acts in prediction of suicide probability. In the study, there has not been found any difference between the total scores of arrestees and convicts population (BDI, SPS, SAS, HP, Sİ, NS, HS) . However, T-Test and Anova were performed to understand whether there is a difference among total scores owing to prisoners? demographic variables and it has been found out a significantly difference between the total scores of scales. Pearson Correlation Coefficent was applied to relation among scores. According to results; it was found out a significantly pozitive corellate between SPS and BDI, between SPS and SAS, between subscores of SAS and SPS, between subcores of BDI and SPS; nevertheless, no relation was observed between BDI and SAS. Finally, Hierarchical regression analysis was used to determine SPS and subscores (Hopelessness, Suicide İdetion, Negative Self and Hostility scores). As variable, SPS total point and SPS subscores ?HP, SI, NS and HS? total points were used. Depending on the analysis which was applied by checking demographic variables; it has been found out that depression, submissive behaviors, attempting suicide or people who attempted suicide around him/her and self-harm are the most probable causes for commiting suicide.