Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HİLDA MOKHTARİ
Danışman: ZARİFE KULOĞLU
Özet:Amaç: Günümüzde şişmanlık, çocuk ve ergenlerde en sık görülen beslenme hastalığıdır. Sıklığı giderek artmaktadır. Çölyak hastalığı tanısı klasik olarak bebek ve çocuklarda malabsorpsiyon, gelişme geriliği ve diabet, Down sendromu, tiroid hastalıklar gibi risk grubunda olan çocuklarda düşünüldüğü için şişman çocuklarda şüphelenilmediği takdirde çölyak hastalığı kolayca atlanabilir. Bu nedenle bu çalışmada kliniğimizde çölyak tanısı alan çocuklarda şişmanlığın sık olup olmadığınının saptanması ve glutensiz diyetin VKİ üzerine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: 1999 -2010 yılı arasında, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenteroloji kliniğinde, 1990 yılında yayınlanmış ESPGHAN ölçütlerine göre çölyak tanısı alan ve bir yıllık izlemi olan hastalar çalışmaya alınmıştır. Hastaların dosyası geriye dönük olarak incelenmiştir. Bulgular: Çalışmaya yaş ortalaması 7,8 ± 4,6 olan 58 hasta dahil edilmiştir. Olguların %32,7’ sini erkekler ve %67,2’ sini ise kızlar oluşturmuştur. Hastaların 27 (%42,8)’ si klasik ÇH, 26 (%41,2)’ sı atipik ÇH ve 5 (%7,6) hasta ise sessiz ÇH tanısı almıştır. Tanı anında hastaların %39,6’ sının vücut ağırlığı, %43,1’ inin ise boyu 3 persentilin altında bulunmuştur. VKİ ortalaması 15,7±1,94 olarak saptanmıştır. Tanı anında VKİ %5 altında 51 (%87,9) hasta, VKİ % 5-85 arasında 7 (%12,1) hasta saptanmışken, VKİ % 85’ in üstünde hasta saptanmamıştır. 66 Glutensiz diyete uyum sözel olarak 51 hastada, serolojik olarak 47 hastada saptanmıştır. Bir yıllık glutensiz diyet sonrası 58 hastanın %60,3’ ünun kilo aldığı %20.6’ sinin kilo kaybettiği, %18,9’ ünün ise vücut ağırlığında değişiklik olmadığı saptanmıştır. Bir yıllık glutensiz diyet sonrası VKİ ortalaması 15,7±1,94’ den 18,7±2,48’ e yükseldiği saptanmıştır (p< 0,001). Bir yıllık glutensiz diyet sonrası 58 hastanın 20 ( %34,4)’ sinde VKİ persentilinde artış saptanmıştır (p= 0,001), ancak VKİ %85’ in üstüne çıkan hasta görülmemiştir. Sonuç: Çalışmamızda ÇH tanısı alan hastaların %87,9’ ü düşük kilolu idi. Tanı anında hastaların hiç birisinde şişmanlık saptanmamıştır. Bu sonucun nedeni çalışmanın geriye dönük yapılması nedeniyle şişman çocuklarda şuphe edilmemesi ve ÇH yönünden taranmaması olabilir. Bir yıllık glutensiz diyet sonrası diyete uyum gösteren hastalarda, VKİ persentilinde belirgin artış olmasına rağmen daha önce yapılan çalışmalardan farklı olarak şişmanlık gelişen hasta olmamıştır. Bu durum sosyo-ekonomik düzey ya da beslenme alışkanlığındaki farklılıklardan kaynaklanmış olabilir.AbstractAim: Today, obesity is the most common nutritional disorder in children and adolescents. The frequency of obesity is increasing. As celiac disease (CD) in infants and children is classically associated with malabsorption and failure to thrive, and high risk groups such as diabetes, Down syndrome and thyroid disorders, diagnosis of CD can easily be delayed by low suspicion in obese children on initial presentation. The aims of this study are to establish frequency of obesity in children with CD at presentation and to investigate the effect of gluten-free diet on body mass index (BMI). Materials and Methods: Patients diagnosed with CD based on ESPGHAN criteria between 1999-2010 in Ankara University, School of Medicine, Department of Pediatric Gastroenterology, were included in this study. Medical records of all patients were reviewed retrospectively both at diagnosis and after at least one year of gluten free diet (GFD). Results: 58 patients were included in this study. The mean age was 7.8 ± 4.6. 39 (67.2%) children were female. Of 58 patients with CD, 27 (42.86%) were classical type, 26 (41.2%) were atypical type and 5 (7.6%) were silent type. The body weight in 39.6% and height in 43.1% of the patients were below the 3rd percentile at diagnosis. The mean BMI was 15,7±1,94 at diagnosis. BMI was below the 5th pecentile in 51 (87.9%) and between 5th and 85th percentile in 7 (12.1%) patients at presentation. However there was no any patient with BMI higher than 85th percentile. 68 The compliance to gluten-free diet was determined verbally and serologically in 51 and 47 patients, respectively. After one year gluten-free diet, of 58 patients, 60.3% gained weight, 18.9% lost weight while there was no change in body weight in 18.9% of 58 patients. After one year gluten-free diet, mean BMI was increased from 15,7±1,94 to 18,7±2,48 (p< 0,001). After one year gluten-free diet, an increase in BMI percentile was determined in 20 of 58 patients (34.4%), (p= 0,001), but there was no patient with BMI value higher than 85%. Conclusion: In our study, 87.9% of the patients with CD were underweight at presentation. The obesity or overweight were not determined in any patient at diagnosis in this study. This result may be due to the fact that this study was conducted retrospectively, therefore, obese children were not suspected from CD and not examined for CD. Although there was significant increase in BMI percentile after GFD, unlike previous reports, there was no patient who developed obesity. It may be due to the differences in socio-economic status or nutritional habits.