Biyokömür ve organik gübre uygulamalarının kıvırcık salata (Lactuca sativa L. var. Crispa) ve soğan (Allium cepa L.) bitkilerinin gelişimi ve kimyasal gübreden yararlanma oranına etkileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MOUSTAPHA MAMAN MOUNIROU

Danışman: ALİ İNAL

Özet:

Bu çalışmanın amacı, değişen inorganik gübre (%100, %50 ve %0 İG) uygulaması koşullarında keçi gübresi (KG) 5 t ha-1 ve bundan elde edilen biyokömürün (BK) 10 t ha-1 ayrı ayrı ve birlikte uygulanmasının kıvırcık salata ve soğan bitkilerinin gelişimi ile inorganik gübreden (İG) yararlanma düzeylerine etkisini belirlemektir. Bu amaçla; Ayaş ve Ankara’da 2017 sonbaharında kıvırcık salata (Melina), 2018 ilkbaharında ise soğan (Metan 88) denemeleri yürütülmüştür. Bitkilerde ortalama baş ağırlığı, baş çapı, bitki boyu, yaprak eni, yaprak sayısı, yaş ve kuru ağırlık, nispi klorofil, toplam verim, askorbik asit ile N, P, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu ve Mn konsantrasyonları belirlenmiştir. Kıvırcık salata bitkisinin inorganik ve organik gübre uygulamalarına bağlı olarak verim ve verim öğelerinin Ayaş’da önemli düzeyde artış gösterdiği belirlenmiştir. Ankara koşullarında ise İG uygulamalarına bağlı olarak sadece baş ağırlığı ve toplam verimin arttığı belirlenmiştir. Ayaş’da tüm organik gübre uygulamaları bitki N, P, K ve Ca içeriklerini önemli düzeyde artırmıştır. Ankara’da ise bitki P, K ve Ca içeriklerindeki artış düzensiz olmakla birlikte artan İG düzeyine bağlı olarak bitki P, K ve Ca içeriği artış göstermiştir. Soğan bitkisi toplam verimi Ayaş’da İG verilmediği durumda organik gübre uygulamasıyla önemli düzeyde artış göstermiştir. Ankara’da ise bitki ağırlığı ve toplam verim yalnızca BK ve KG’nin birlikte uygulandığı bitkilerde önemli düzeyde artmıştır. Soğan bitkisinde Ayaş’da tüm organik ve inorganik gübre uygulamaları bitki N, P ve K içeriklerini önemli düzeyde artırmış, Ca ve Mg içeriklerini ise sadece organik gübre uygulamaları artırmıştır. Ankara deneme alanında, %100 İG, BK ve BK+KG uygulamalarıyla N içeriği, İG uygulanmayan bitkilerde ise tüm organik gübre uygulamalarıyla P içeriği, BK ve BK+KG uygulamalarıyla K, Ca ve Mg içeriği artış göstermiştir. Sonuç olarak kıvırcık salata için BK+KG+%50İG, soğan için ise BK ve KG’nin birlikte uygulamasının verim ve verim öğeleri açısından daha uygun olduğu belirlenmiştir. The aim of this study is to determine the combined effects of goat manure (GM, 5 t ha-1) and its biochar (BC 10 t ha-1) on fertilizer use efficiency under different ratios of inorganic fertilizer (IF 100%, 50% and 0%) of curly lettuce and onion plants and also on their growth and development. For this purpose, trials have been carried out with curly lettuce (cv. Melina) in the autumn of 2017, and onions (cv. Metan 88) in the spring of 2018 in Ayaş and Ankara provinces. The average head weight of plants, head diameter, plant length, leaf width, leaf number, fresh and dry weight, relative chlorophyll, total yield, ascorbic acid and N, P, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu and Mn concentrations of plants measured. Results showed that the yield components of curly lettuce plant were significantly increased in Ayaş by inorganic and organic fertilizer applications. Whereas in Ankara conditions, it was found that only head weight and total yield increased by IF applications. All organic fertilizer applications in Ayaş significantly increased the N, P, K and Ca concentrations of curly lettuce. In Ankara, the increase in P, K and Ca concentrations in the plant were irregular, however P, K and Ca concentrations of the plant were increased by IF. The total yield of onion plant has increased significantly with organic fertilizer applications in Ayaş. In Ankara, plant weight and total yield were significantly increased only in BC plus GM treatment. All organic and inorganic fertilizer administrations in Ayaş significantly increased the N, P and K concentrations of onion plants. And Ca and Mg concentrations of onion plants were increased by organic fertilizer. In the Ankara, N concentrations of onion plants were increased by 100% IF, BC and BC plus GM treatments, while K, Ca and Mg concentrations were increased BC and BC plus GM treatment in wihich IF not applied. Conclusively BC, GM and 50% IF combination was found to be the best practice among the treatments studied regarding the curly lettuce growth, whereas BC plus GM treatment for onion plant.