Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FLOR JALİLİ SAYIN
Danışman: MELİKE AKTAŞ
Özet:İçinde yaşadığımız toplumu bir tüketim toplumu olarak adlandırmak mümkünse eğer, tüketmenin de bireylerin yaşam merkezinde yer aldığını söylemek mümkündür. Tüketim toplumunda metalara ve hizmetlere atfedilen ama mütemadiyen değişen bir takım anlamlar ve simgeler söz konusudur. Bu simgesel değerler tüketimin en belirgin yüzü olan kıyafet ve giyim alanında daha da belirgin olmaktadır. Dış görünüş ve modanın büyüsü, tarih boyunca insanlar için önem taşımıştır. Günümüz toplumunda da insanların birbirleri hakkındaki izlenimleri özellikle ilk karşılaşmalarda, dış görünüş ve kılık kıyafet üzerinden şekillenebilmektedir. Giyim kuşam ürünleri, temel ihtiyaç malzemesi olarak kullanılmasının yanı sıra, bir iletişim aracı olarak da işlev görmektedir. Çeşitli anlatım kodları taşıyan giyim ürünleri veya aksesuarlar, bize karşımızdaki bireyin kimliği, sosyal statüsü, ideolojisi, değerleri, ekonomik durumu, bireyselliği ve hatta ruh hali ile ilişkin bir takım ipuçları verebilmektedir. Dış görünüş ve giyim tarzının aktardığı simgesel değerler, anlamlar ve izlenimler, kişilere bir yandan ait oldukları grubu veya kesimi temsil etmeyi, diğer yandan da “diğerleri” olarak adlandırılan kesimler veya gruplardan farklı olabilmeyi sağlamaktadır. Bir gruba veya kesime ait olmak hissi, bireylerde bir haz duygusu yaratmaktadır. Bununla birlikte insanların ait oldukları grup içinde de yine bireyselliklerini ve farklılıklarını giyim kuşamla ortaya koymak istediklerini de söylemek mümkündür. Grup içinde farklılaşmaya ve bireyselliklerin tüketim aracılığıyla gösterilmesi ise bir çelişkiye işaret etmektedir. Bu bağlamda genç bireylerin tercih ettikleri giyim kuşam ürünlerinin diğer yaştaki insanların tercihlerine göre daha yoğun anlatım kodları taşıdığı ve gençlerin kimlikleri ve bireyselliklerini kıyafet ve tarz yoluyla topluma göstermek istedikleri pek çok sosyal bilimci ve araştırmacı tarafından ifade edilmiştir (Davis, 1997; Chaney, 1999; Bilgin, 2007; Göksel, 2007; Newholm & Hopkinson, 2009; Koç, 2010; Aktaş, 2010; Keklik, 2012). Bu çalışmada ise gençlerin kimlik, benlik ve bireysellik duygularının tüketim ve giyim kuşam mallarıyla olan bağlantısına yer verilmiştir. Bu amaçla 31 genç ile yapılan yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakat sonuçları, kişilerin fiziksel tarz ve giyim kuşam malları aracılığıyla beğenilerini, kimliklerini ve bireyselliklerini ortaya koymaya çalıştıkları, sosyal onay almak ve belli bir kesime ait olduklarını, aynı zamanda toplumdaki diğer insanlardan ve gruplardan ayrı olarak algılanmak istediklerini göstermiştir. Tezin uygulamaya yönelik önemi ise belirlenen bir örnekleme istinaden tüketim kültürü kapsamında gençlerin benlik, bireysellik, farklılık ve aidiyet duygularının giyim-kuşam ürünlerinin tüketimiyle ne şekilde sergilendiğinin incelenmesidir.