Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TURGUT ATASOY
Danışman: BARIŞ ÖVGÜN
Özet:Yabancı uzmanlar, Türk askeri yönetiminin dönüşüm sürecinde tarihsel bir olguolarak her zaman yer almıştır. Tarihsel süreç içinde bazı dönemlerde Türk sivil veaskeri bürokrasisi tarafından yapılan birçok değişim varsa da kapsamlı değişimleringenellikle yabancı uzmanlarca gerçekleştirildiği görülmektedir. Zira özellikleTürkiye’deki önemli siyasal ve sosyal dönüşümlerin büyük krizlerin arkasından gelenkırılmalar sonucunda gerçekleştiği, bu kırılma dönemlerinde çarenin genellikledışarıdan arandığı ve yapılan dönüşümlerin de genellikle dış kaynaklı olduğu temel birolgu olarak ortaya çıkmaktadır.1700-1980 döneminde, oluş şekli genellikle Türk kamu yönetimiyle benzer olanaskeri yönetime ait dönüşümlerin çoğunlukla Batılı güçlerce görevlendirilen yabancıuzmanların inisiyatifleriyle gerçekleştirildiği görülmektedir. Ayrıca Türkiye üzerindesiyasi ve askeri nüfuz alanı oluşturma hedefinin hep ön planda olduğu bu süreçte,değişim, dönüşüm ve politika transferi gibi kavramlar ile uzman raporları veyardımlar gibi araçların da bir yönlendirme vasıtası olarak etkili bir şekildekullanıldığı gözlenmektedir.Önce Osmanlı ordusunun düzenlenmesi maksadıyla ortaya çıkan yabancı uzmanolgusu, farklı biçimlerde 1980’lere kadar devam etmiştir. Bu süreçte, Türk askeriyönetiminin dönüştürülmesinde ve nüfuz alanı oluşturulmasında önemli roller üstlenenyabancı uzmanların askeri örgütlenmeyi ve işleyişi derinden etkiledikleri de ortayaçıkmaktadır. Diğer taraftan, bu dönüşümlerde yabancı uzmanların da yönlendirmesisonucu dışarıdan alınan askeri teçhizatta ortaya çıkan çeşitlilik, bu teçhizatınidamesindeki güçlükler ve en önemlisi de askeri bakımdan dışarıya bağımlı hale gelmegibi olumsuzluklar da bu süreçte ortaya çıkan ve dikkate alınması gereken önemlihususlardır. Abstarct Foreign experts, as a historical fact, have always been involved in thetransformation process of the Turkish military administration. Even though, in someperiods of the historical process, there are many changes made by the Turkish civiland military bureaucracy itself, it has been witnessed that the comprehensive changeshave generally been realized by foreign experts; because especially it appears as afundamental fact that the major political and social transformations in Turkey occurredas a result of fractures following great crises for which the remedy is usually soughtoutside the country and hence the transformations are created by exogenous factors.In this context, it has been observed, during the period of 1700-1980, that themilitary transformations having generally similar formation with the Turkish publicadministration have been mostly carried out through the initiatives of foreign expertsnominated by the Western powers. Furthermore, in this process, in which the target forestablishing a sphere of political and military influence on Turkey has always been atthe forefront, it has been seen that some terms such as, change, transformation andpolicy transfer and some tools such as, expert reports and aids have been effectivelyused as a leading agent.The fact of foreign expert, which has firstly revealed for the purpose of thereorganization of the Ottoman army, has continued in various forms until 1980’s. Inthis process, it appears that the foreign experts, who undertake important roles in themilitary transformation and in establishing a sphere of political and military influence,have affected profoundly the Turkish military organization and its mechanism. On theother hand, in this transformations process, there are some important problems relatedto the military equipment obtained from the outside by the guidance of foreign experts.These important problems are the diversity in military equipment, the difficulties formaintaining this equipment and the most important of all, the external dependencywhich should be taken into account.