Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Antrenörlük Eğitimi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Muhammed Tayfur YARAYAN
Danışman: Dicle Aras
Özet:
Bu araştırma, dar alan oyunları öncesinde oluşturulan zihinsel
yorgunluğun U-17 ve U 19 yaş grubu genç futbolcuların sportif performansı,
teknik becerileri ve duygu durumu üzerindeki etkilerini incelemeyi
amaçlamaktadır. Bu kapsamda araştırma, faal olarak spor yaşamına devam eden yaşları
16-19 arasında değişen 16 sporcu katılmıştır. Araştırma, çok değişkenli faktöriyel deney tasarımı
olarak planlanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak,
antropometrik ölçümler için Tanita cihazı, fizyolojik parametreler için Polar
M400 saat, teknik beceriler için GoPro kamera ve sportif performansı için ise
Loughborough Pas Testi kullanılmıştır. Psikolojik parametrelerde, duygu durumu
değerlendirmesi için Spor Duygu Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi
ve yorumlanmasında. Grup içindeki değişimleri değerlendirmek için 2x2 tekrarlı
ölçümler ANOVA testi kullanılmıştır. Bu analizde Zaman Faktörü (Ölçüm: ön
test ve son test ölçümleri) değerlendirilmiş ve grup içi farklar SPSS
Syntax komutlarıyla ayrıntılı bir şekilde analiz edilmiştir. Bununla birlikte
gruplar arasındaki zihinsel yorgunluk sonrası farkları, U17 ve U19
futbolcularının fiziksel ve psikolojik farklılıkları dikkate alınarak analiz
edilmiştir. Bu bağlamda, zihinsel yorgunluk sonrası ölçümlerin (son test) grup
farklarını belirlemek için ön testler kontrol altında tutularak Kovaryans
Analizi (ANCOVA) uygulanmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular
incelendiğinde, grup içi karşılaştırmalarda fizyolojik, teknik beceri, sportif
performans ve duygu durumu için ele alınan parametrelerde anlamlı
farklılıkların olduğu tespit edilmiştir. Gruplar arası karşılaştırmalar
incelendiğinde ise, fizyolojik parametreler ve sportif performans
parametrelerinde U17 ve U19 grubu arasında anlamlı farklılık olmadığı tespit
edilmiştir. Bununla birlikte teknik beceri ve duygu durumu parametrelerinde ise
anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. U19 grubu futbolcuların U17 grubu
futbolcularına oranla ilgili parametrelerde daha iyi performans sergilediği
sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak, Araştırma bulguları, zihinsel yorgunluğun
hem U-17 hem de U-19 yaş grubu futbolcular üzerinde anlamlı etkiler yarattığını
göstermektedir. Ayrıca yaş ve gelişim düzeyinin zihinsel yorgunluğa karşı
dayanıklılık ve performansı koruma becerisinde etkili bir rol oynadığını ortaya
koymaktadır. Özellikle U-19 grubunun daha iyi teknik beceriler ve duygu
yönetimi sergilemesi, bu yaş grubundaki oyuncuların zihinsel olgunluklarının ve
antrenman birikimlerinin etkisini yansıtmaktadır. Bu kapsamda zihinsel
yorgunluğun yönetimi ve etkilerinin azaltılması amacıyla, yaş gruplarına özel
stratejilerin geliştirilmesi gerekmektedir.