DAR ALAN ÖNCESI OLUŞTURULAN ZIHINSEL YORGUNLUĞUN U17 VE U19 YAŞ GRUBU TAKIMLARINDA OYNAYAN GENÇ FUTBOLCULARDA SPORTIF PERFORMANS, TEKNIK BECERI VE DUYGU DURUMU ÜZERINDEKI ETKILERININ İNCELENMESI


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Antrenörlük Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Muhammed Tayfur YARAYAN

Danışman: Dicle Aras

Özet:

Bu araştırma, dar alan oyunları öncesinde oluşturulan zihinsel yorgunluğun U-17 ve U 19 yaş grubu genç futbolcuların sportif performansı, teknik becerileri ve duygu durumu üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda araştırma, faal olarak spor yaşamına devam eden yaşları 16-19 arasında değişen 16 sporcu katılmıştır. Araştırma, çok değişkenli faktöriyel deney tasarımı olarak planlanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, antropometrik ölçümler için Tanita cihazı, fizyolojik parametreler için Polar M400 saat, teknik beceriler için GoPro kamera ve sportif performansı için ise Loughborough Pas Testi kullanılmıştır. Psikolojik parametrelerde, duygu durumu değerlendirmesi için Spor Duygu Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi ve yorumlanmasında. Grup içindeki değişimleri değerlendirmek için 2x2 tekrarlı ölçümler ANOVA testi kullanılmıştır. Bu analizde Zaman Faktörü (Ölçüm: ön test ve son test ölçümleri) değerlendirilmiş ve grup içi farklar SPSS Syntax komutlarıyla ayrıntılı bir şekilde analiz edilmiştir. Bununla birlikte gruplar arasındaki zihinsel yorgunluk sonrası farkları, U17 ve U19 futbolcularının fiziksel ve psikolojik farklılıkları dikkate alınarak analiz edilmiştir. Bu bağlamda, zihinsel yorgunluk sonrası ölçümlerin (son test) grup farklarını belirlemek için ön testler kontrol altında tutularak Kovaryans Analizi (ANCOVA) uygulanmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular incelendiğinde, grup içi karşılaştırmalarda fizyolojik, teknik beceri, sportif performans ve duygu durumu için ele alınan parametrelerde anlamlı farklılıkların olduğu tespit edilmiştir. Gruplar arası karşılaştırmalar incelendiğinde ise, fizyolojik parametreler ve sportif performans parametrelerinde U17 ve U19 grubu arasında anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte teknik beceri ve duygu durumu parametrelerinde ise anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. U19 grubu futbolcuların U17 grubu futbolcularına oranla ilgili parametrelerde daha iyi performans sergilediği sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak, Araştırma bulguları, zihinsel yorgunluğun hem U-17 hem de U-19 yaş grubu futbolcular üzerinde anlamlı etkiler yarattığını göstermektedir. Ayrıca yaş ve gelişim düzeyinin zihinsel yorgunluğa karşı dayanıklılık ve performansı koruma becerisinde etkili bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Özellikle U-19 grubunun daha iyi teknik beceriler ve duygu yönetimi sergilemesi, bu yaş grubundaki oyuncuların zihinsel olgunluklarının ve antrenman birikimlerinin etkisini yansıtmaktadır. Bu kapsamda zihinsel yorgunluğun yönetimi ve etkilerinin azaltılması amacıyla, yaş gruplarına özel stratejilerin geliştirilmesi gerekmektedir.