Psikolojik danışman adaylarının psikolojik danışma yapmaya yönelik özyeterlik algıları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ECEM TOKYÜREKLİ

Danışman: GÖKHAN ATİK

Özet:

Bu çalışmanın temel amacı, aday psikolojik danışmanların psikolojik danışma özyeterlik algılarının çeşitli, psikolojik, akademik ve demografik faktörlerle olan ilişkilerinin incelenmesidir. Araştırma, dört üniversitenin Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık lisans programlarında son sınıfa devam 254 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Veri toplama araçları olarak; Kişisel Bilgi Formu ile Psikolojik Danışma Özyeterlik Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği, Pozitif-Negatif Duygu Ölçeği ve Sürekli Umut Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, araştırmanın bağımlı değişkeni olan psikolojik danışma özyeterliği puanları ile yaşam doyumu, pozitif duygu, sürekli umut, Bireyle Psikolojik Danışma Uygulamaları dersi notu ve süpervizyonun niteliği arasında pozitif yönlü anlamlı düzeyde ilişkiler bulunmuştur. Aday psikolojik danışmanların yaşam doyumu puanları psikolojik danışma özyeterliğine ilişkin toplam varyansın tek başına yaklaşık %10 oranında, pozitif-negatif puanları %12 oranında, sürekli umut puanları ise %26 oranında anlamlı bir düzeyde açıklamıştır. Tüm bu değişkenler birlikte regresyon analize girdiklerinde ise psikolojik danışma özyeterliğine ilişkin toplam varyansı %26 oranında anlamlı bir düzeyde açıklamışlardır. Grup farklılıklarının incelendiği analizlerde ise, erkeklerin psikolojik danışma özyeterlik puanları kadınlara göre anlamlı bir şekilde daha yüksek bulunmuştur. Psikolojik danışma sürecine "danışan" olarak katılma durumlarına göre psikolojik danışma özyeterlik puanlarında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Alınan süpervizyon türüne göre, bireysel süpervizyon alan grubun psikolojik danışma özyeterlik puanları süpervizyon almayan grubun özyeterlik puanlarından ve karma süpervizyon alan grubun psikolojik danışma özyeterlik puanları sınıf süpervizyonu alan ve süpervizyon almayan grubun puanlarına göre anlamlı şekilde daha yüksek olduğu bulunmuştur. Son olarak, süpervizyon sürecinde süpervizörleri ile karşılıklı olarak belirli bir amaç doğrultusunda süpervizyon sürecini takip eden aday psikolojik danışmanların psikolojik danışma özyeterlik puanları anlamlı bir şekilde daha yüksek olduğu bulunmuştur. Anahtar Sözcükler: Psikolojik danışma özyeterliği, pozitif-negatif duygu, yaşam doyumu, umut, süpervizyon, bireysel psikolojik danışma uygulamaları The main purpose of this study is to investigate the relationship between the counseling self-efficacy perceptions of counselor candidates with various demographic, psychological, and academic factors. The study was conducted on 254 undergraduate students attending the last year in the Guidance and Psychological Counseling programs of four universities. As data collection tools; a Personal Information Form, Counseling Self-Efficacy Scale, Life Satisfaction Scale, Positive and Negative Affect Scale, and Dispositional Hope Scale were used. According to the findings, a significant positive relationship was found between the dependent variable of the study, counseling self-efficacy scores, life satisfaction, positive emotion, dispositional hope, the grade of individual counseling practicum, and supervision quality. Life satisfaction scores of the candidate psychological counselors explained the total variance of counseling self-efficacy by 10%, positive-negative scores by 12%, and dispositional hope scores by 26%. When all these variables were included in the regression analysis, they explained the total variance of counseling self-efficacy at a significant level of 26%. In the analysis of group differences, counseling self-efficacy scores of males were significantly higher than females. There was no significant difference in the counseling self-efficacy scores of the participants according to their status as "clients" in a psychological counseling process. According to the type of supervision, the counseling self-efficacy scores of the group who received individual supervision were found to be significantly higher than the counseling self-efficacy scores of the group that did not receive supervision. Also, the counseling self-efficacy scores of the group who received mixed supervision had significantly higher counseling self-efficacy scores than the group who received class supervision and the group who not received supervision. Finally, it was found that the counseling self-efficacy scores of the candidate psychological counselors who followed the supervision process for a specific purpose with their supervisors were significantly higher than the who were not followed. Key Words: Counseling self-efficacy, positive-negative affect, life satisfaction, hope, supervision, individual counseling practices