Genetiği değiştirilmiş tarım ürünlerinin Türkiye açısından değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AHMET VOLKAN GÜNGÖREN

Danışman: EMİNE OLHAN

Özet:

Modern biyoteknoloji 1996 yılından beri tarım sektöründe ticari olarak uygulanmaktadır. Modern biyoteknolojinin tarımda kullanılmasıyla öncelikli olarak hastalık ve zararlıların etkisi azaltılarak yüksek verim ve daha ekonomik üretim amaçlanmıştır. Aynı zamanda bu üretim tarzı ile tarım ilacı kullanımı da azalacağı için daha çevre dostu üretim olacağı iddia edilmiştir. Ancak son yıllardaki gelişmeler bu beklentilerin tersini göstermektedir. Günümüzde giderek artan bir oranla hissedilmeye başlanan küresel ısınmadan kaynaklanan kuraklığın önümüzdeki dönemlerde daha etkili olacağı düşünülmektedir. Bu kapsamda; yeni nesil genetiği değiştirilmiş tarım ürünlerinin kuraklığa ve tuza dayanıklılığı arttırılmış çeşitler olacağı öngörülmektedir. Bu çalışmada; öncelikle tarımda modern biyoteknolojinin kullanılmasının iddia edilen avantaj ve dezavantajları tartışılarak, dünyada bu ürünlerin üretim ve ticaretindeki son gelişmeler incelenmiştir. Tezde, Türkiye’nin sahip olduğu biyoçeşitlilik, gıda güvenliği ve gıda güvenilirliğini tehlikeye atmayacak olası politikaların tartışılması amaçlanmış, konu ile ilgili farklı görüşleri içeren hem Türkiye’de hem de yurt dışında yapılan çalışmalar ve yasal düzenlemeler titizlikle incelenmiştir. Türkiye şartları ve tarımsal potansiyeli düşünüldüğünde, uluslararası ticarete konu olan birinci nesil GD-tarım ürünlerinin ithalatının veya üretiminin Türk tarımının mevcut sorunlarının çözümünde etkili olmayacağı, bu konuda özellikle Avrupa Birliği’nin politikalarının yakından takip edilmesinin Türkiye için önümüzdeki süreçte faydalı olacağı değerlendirilmektedir.Abstract Modern biotechnology has been commonly used in agricultural sector since 1996. Modern biotechnology is used in agriculture in order to achieve higher efficiency and more cost-effective production primarily by reducing the impact of diseases and pests. Besides, this production technique is considered to be more environmentally-friendly as pesticide use is decreased. However, recent developments show that these expectations have not been fulfilled. It is thought that drought caused by global warming, whose impact is felt more and more intensely, will be more effective in the near future. In this context, the new generation of genetically modified agricultural products are expected to be drought-and salt-resistant. In this study, first of all, so-called advantages and disadvantages of using modern biotechnology in agriculture have been discussed and latest developments in global production and trade of these products have been examined. This thesis aims to discuss possible policies which will not threaten bio diversity, food safety and food security of Turkey and evaluations are made for Turkey by analysing studies and legal regulations covering different opinions on this subject both in Turkey and other countries. Given Turkey’s conditions and agricultural potential, it is believed that import or production of the first generation GM-agricultural products, which are subject to international trade, will not be effective in solving current problems in Turkish agriculture and that observing EU policies on this subject in a diligent manner will be beneficial for Turkey in the upcoming period.