Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZKAN YAZGAN
Danışman: TEMUÇİN FAİK ERTAN
Özet:Osmanlı İmparatorluğu'nun otoritesinin zayıflaması ve özellikle 20. yüzyıldapetrolün değerinin keşfedilmesi ile büyük devletlerin Ortadoğu bölgesine olan ilgisiartmıştır. Önceleri Fransa ve İngiltere'nin, daha sonraları ise ABD ve SovyetRusya'nın menfaatleri, Ortadoğu'yu dünyanın en sorunlu ve karmaşık ilişki ağlarınınolduğu bir bölge haline getirmiştir. Bu karmaşık bölgenin önemli iki aktörü halinegelen Türkiye ve Suriye karşı kutuplarda yer almış ve ikili ilişkilerinde birbirlerinekuşku ile bakmışlardır. Bu iki ülke, uzun bir ortak sınıra sahip oldukları ve uzun birtarihi geçmişi paylaştıkları halde, komşuluğun gerektirdiği samimi ilişkileri bir türlükuramamışlardır.Türkiye-Suriye ilişkilerinde önemli sorunların yaşandığı 1939-1989 yıllarıarasını, Ortadoğu'daki bölgesel ve ülke içi siyasi gelişmeler ışığında kronolojikolarak incelemek, bu çalışmanın amacını oluşturmuştur. Bu bağlamda, tez dörtbölüm halinde hazırlanmıştır. Giriş bölümünde, Suriye'nin Osmanlı idaresi altındakidurumu ve Fransız Manda yönetimi altına girene kadar olan gelişmelerdenbahsedilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünü sembolik olmakla birlikte, sorunlarınbaşlangıcı olarak kabul edebileceğimiz İskenderun Sancağı(Hatay) sorunuoluşturmuştur. İkinci bölümde, Suriye'nin bağımsızlık sonrası yaşadığı siyasigelişmeler ve Ortadoğu'daki çekişmeler neticesinde Türkiye ile Suriye arasındayaşanan gerginliklere değinilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde, Esad'ın Suriyeyönetimini devralması ile başlayan ve 1989 yılına kadar olan dönem içindekiTürkiye-Suriye ilişkileri, suya dayalı kalkınma projelerini gerçekleştirmeyebaşlamasıyla önemli problemlerden biri haline gelen su sorunu ve ?Suriye içerisindeTürk toprağı? söylemi ile dikkat çeken Süleyman Şah Türbesi konuları ele alınmıştır.Çalışmaya konu olan 1939-1989 yılları arasındaki 50 yıllık dönemde yaşananlardikkate alındığında, çalışmanın ortaya koyduğu sonuç olarak, iki ülke arasındaki enbüyük sorunun bir türlü tesis edemedikleri ?güven? olduğunu söylemek mümkündür.Anahtar Kelimeler: Hatay sorunu, Su sorunu, Süleymanşah Türbesi, Suriye Upon the weakening of the Ottoman Empire?s authority and the discovery ofthe value of oil especially in the 20th century, the interest of the great powers in theMiddle East area increased. Primarily the interests of France and Great Britain, thenthe USA and Soviet Russia has turned the Middle East into a region where the mostchallenging and complex network of relations prevails. Turkey and Syria has becomethe most important actors at opposite poles in this complicated zone and consideredeach other with suspicion in their bilateral relations. Although both countries havehad long boundaries and shared a long historical background, they could notestablish close relations expected between neighboring countries.The purpose of my study, in the light of the regional and domestic politicaldevelopments in the Middle East, is to scrutinize chronologically the years between1939-1989 during which the Turkish-Syrian relations witnessed problems. In thiscontext, the thesis was prepared in four parts. In the introduction Syria?s status underOttoman rule and the developments experienced until being under the Frenchmandate were mentioned. İskenderun?s Sanjak (Hatay) issue that could be considereda beginning and symbolic problem formed the first part of my study. In the secondpart, political developments that Syria had experienced after gaining its sovereigntyand the tensions between Turkey and Syria caused by the contentions in the MiddleEast were addressed. In the third part of the study Turkish-Syrian relations during theperiod that begun Essad?s taking power of Syria until 1989, water issue that hadbecome one of the most important problems after the implementation of the water-based development projects and Suleyman Shah Tomb that attracted attention withthe statement of ?Turkish territory in Syria? were discussed. Given the eventsoccurred during the 50 year-period between 1939-1989, it is possible to say that thisstudy reveals that the greatest problem between two countries is the ?crisis ofconfidence? that could not ever be established.Key words: Hatay Problem, Water Problem, Suleyman Shah Tomb, Syria