Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: METE EMİN ATMACA
Danışman: FAZIL GÖKGÖZ
Özet:Enerji sektörünün önemli bir parçası olan elektrik, insanlar tarafından kullanılan ve sanayi tarafından üretilen birçok ürüne girdi oluşturmaktadır. Bu nedenle, insan hayatında ve ekonomide hayati bir öneme sahip olan bir ürün olarak nitelendirilmektedir. Anlık üretim ve tüketim zorunluluğu ve depolanamama gibi özellikleri sahip olması nedenlerinden dolayı, elektrik piyasası diğer piyasalara benzememektedir. Bununla birlikte son yıllarda hızla gelişen ve artık birçok ülkeye yayılmış olan liberalleşme politikalarının da etkisi ile elektrik piyasası kavramı artık Türkiye'de de kendine somut bir uygulama alanı bulmaktadır. Bu çalışmada Dünya ve Türkiye'de ki elektrik piyasaları incelenerek, Türkiye'de ki mevcut elektrik piyasası yapısı analiz edilmiş ve finans sektöründe modern portföy teorisinin başlangıcı olarak kabul edilen Markowitz Ortalama Varyans yaklaşımı kullanılarak, farklı elektrik üretim teknolojilerine sahip elektrik üreticileri açısından portföy optimizasyonu uygulaması yapılmıştır. Markowitz, klasik portföy yaklaşımından farklı olarak, portföy yönetimine farklı bir açıdan bakmış, risk ve getiri kavramlarını beraber ele almış ve riski ölçülebilir bir büyüklük olarak tanımlamayı başarmıştır. Aynı yaklaşım elektrik piyasasına uygulanmış ve elektrik üreticisinin veya piyasa yatırımcısının getiri ile birlikte risk algısı ölçülebilir bir değer üzerine oturtulmuştur. Bu çalışma kapsamında oluşturulmuş modeller, Ağustos-2006, Aralık 2009 yılları ortaya çıkan elektrik piyasası sistem marjinal fiyatları ve gerçek elektrik üretim maliyet verileri kullanılarak test edilmiş, etkin portföyler, etkin sınırlar ve optimum portföyler başarı ile elde edilmiştir. Sonuç olarak Markowitz Ortalama Varyans Teoremi Türk elektrik piyasasına uygulanabilmiş ve elektrik üreticilerinin satışa yönelik karar almalarına yardımcı olacak anlamlı sonuçlar üretmeyi başarmıştır. Anahtar Kelimeler: Elektrik Piyasası, Portföy Optimizasyonu, Elektrik Piyasasında Portföy Optimizasyonu, Markowitz Ortalama Varyans Teoremi, Türkiye Elektrik Piyasası, Portföy Yönetimi, Markowitz AbstractElectricity, being an important part of energy industry, constitutes the input into many products that used by people and produced by industry. Therefore, it is described as a product that has vital importance in human life and economy. Because having such properties that instantaneous production and consumption obligation and unfeasible storage, the electricity market is not like other markets. Besides, the concept of electricity industry has been used in concrete aplication area in Turkey becauseof the impact of liberalization policies which has developed rapidly lately and has spread to many countries. In this study, the application of portfolio optimization has been examined in terms of electricity producers with technologies of different electricity production by examining electricity industries in the World and Turkey and using Markowitz Mean Variance which is claimed to be the beginning of modern portfolio theory in financial sector. Markowitz, unlike the classical approach to portfolio, has a different perspective about portfolio management, and put the concepts of risk and return together and has managed to identify risk as a measurable quantity. The perception of risk of electricity producers and market investors has been placed on a measurable value by the same approach in electiricty market. The models obtained in this study has been tested by the electricty system marginal prices between August 2006 and December 2009 and costs of real electricity production and efficient portfolios, efficient sets and optimum portfolios have been successfully observed. As a result, Markowitz Mean Variance Theorem has been applied to Turkish electricity market and meanningful results have been observed in terms of making decision of electricity producers. Key Words: Electricity Market, Portfolio Optimization, Portfolio Optimization in Electricity Market, Markowitz Mean Variance Theorem, Turkish Electricity Market, Portfolio Management, Markowitz