Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ALPER DEMİR
Danışman: CEMAL ATAKAN
Özet:Çalışmada, İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS) TR 51 BölgesindekiAnkara iline bağlı 25 ilçe içinde, çevre ilçe olarak ifade edilen merkez ilçelerindışındaki 16 çevre ilçe üzerinde odaklanılmıştır. Türkiye’deki 26 kalkınma ajansındanbiri olan Ankara Kalkınma Ajansı’nın yürüttüğü bazı mali destek programlarındaki“bölge içi gelişmişlik eşitsizliklerini giderme” temalı hedefine katkı sağlamak amacıyla,tezde az gelişmiş yöreleri pozitif yönde ayırarak, bu yörelerin eşit koşullardadeğerlendirmeye tabi tutulmalarını sağlayacak uygulama araçları üretilmesisağlanmıştır. Çalışmada öncelikle, farklı alanlardan seçilen ve yörelerin gelişmişliğinigösteren göstergeler kullanılarak, ilçelerin farklı alanlardaki gelişmişlik seviyeleri tespitedilmiş ve bu tespit doğrultusunda gelişmişlik sıralamaları oluşturulmuştur. Çalışmadailçelere ait toplam 29 adet sosyoekonomik gelişmişliği değerlendirebileceğimizdeğişken kullanılmıştır. Önce 22 adet değişken kullanılarak tüm ilçelerin dahil olduğusosyoekonomik gelişmişlik analizi yapılmış ve çevre ilçelerin Ankara genelindekikonumları görülmüştür. Ardından sırasıyla 15, 5 ve 7 adet değişken kullanılarak çevreilçeler için sosyoekonomik gelişmişlik, eğitim gelişmişliği ve tarımsal gelişmişlikanalizleri gerçekleştirilmiştir. İlçelerin endeks değerlerinin oluşturulması safhasında çokdeğişkenli istatistik tekniği olan temel bileşenler analizi kullanılmıştır. Bir sonrakiaşama da çevre ilçelerin tespit edilen gelişmişlik endeks değerlerini, bu ilçelerde AnkaraKalkınma Ajansı destek programlarında başarılı bulunarak yürütülen proje toplambütçeleri ile karşılaştırmak olmuştur. Son olarak da çevre ilçelerin gelişmişlik endeksdeğerleri ve sıralaması kullanılarak benzer gelişmişlik seviyelerine sahip çevre ilçelerinsınıflandırılması yapılmıştır.AbstractThis study focuses on 16 districts known as surrounding districts excluded from centralones which are in total 25 and subjected to Ankara which is located in the TR 51 regionof Nomenclature of Territorial Units for Statistics (NUTS II). Some financial supportprogrammes carried out by Ankara Development Agency, which is one of the 26development agencies in Turkey, aim to eliminate the disparity of intra-regionaldevelopment. Aiming to contribute to this goal, several application tools which wereexpected to enable the underdeveloped regions would be assessed by equal terms withthe help of positive discrimination were produced. In this study, firstly the indicatorswhich were chosen from different fields and manifesting the development level of theregions were employed. Following this step, the development levels of districts in termsof different fields were identified and with the help of this identification the sequencingof the development levels were formed. In this study 29 indicators (of districts) whichenabled the evaluation of socioeconomic development were used. In this part, firstly 22indicators were used to do the analysis of socioeconomic development by including allof the districts and the situations of surrounding districts were revealed in Ankara.Subsequently, 15, 5 and 7 indicators were used successively to perform the analysis ofsocioeconomic development, educational development and agricultural development forsurrounding districts. Principal component analysis which is a multivariate statisticstechnique was used during the period of composing the index values of the districts. Thenext phase and the general aim was to make a comparison between the index valueswhich were identified in distinct categories and the total budget of the projects whichwere considered as successful and put into practise by the financial support programmesof Ankara Development Agency. Employing the developmental index values ofsurrounding districts and their sequencing, a classification of some districts with similardevelopment levels was made.