UFRS'nin şirket mali yapılarına etkisi kiralama standardı özelinde örnek olay incelemesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SERHAT KÖKSAL

Danışman: ORHAN ÇELİK

Özet:

Uluslararası finansal raporlama standartları karar vericilere yararlı bilgi üreterek ve bu vesileyle şeffaflığı temin ederek finansal tabloların karşılaştırılabilir olmalarını sağlayacak muhasebe bilgisinin muhteviyatını belirlemektedir. Standartlar bu bağlamda işletmelerin finansal tablolarını etkilemekle kalmayıp finansal boyutta bütün karar vericileri etkilemektedir. UFRS'nin şirket değeri üzerindeki veya muhasebe bilgisi kullanarak karar verenlerin finansal varlıkları üzerindeki etkileri ekonomik etkiler olarak sınıflandırılmaktadır. Ekonomik etkilerin bir kısmı muhasebe uygulamalarına etkiler, sermaye piyasasına etkiler ve makroekonomik etkiler gibi standart koyucular tarafından amaçlanmış sonuçlar iken diğer kısmı UFRS'nin sözleşmelere etkisi gibi amaçlanmamış sonuçlardır. Standartların ekonomik etkilerinden başka sınır ötesi yatırımlara ve muhasebe kalitesine etkileri de literatürde tespit edilmiştir. Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) ve Finansal Muhasebe Standartları Kurulu (FMSK) 2009 yılında başlattıkları proje kapsamında yeni kiralama standardını (UFRS 16) yayınlamışlardır. Çalışmamızda vaka çalışması yöntemiyle UFRS 16'nın Türk işletmelerinin finansal tablolarına etkisi incelenmiştir. Vaka çalışmasında kiralama işlemlerinin sıklıkla kullanıldığı havayolu endüstrisinden Pegasus AŞ'nin 2016 yılı finansal tablolarındaki UMS 17'ye göre düzenlenmiş finansal tablolardaki operasyonel kiralamalar sermayeleştirilerek UFRS 16'ya göre raporlama yapılmış gibi modifiye edilmiş, daha sonra farklar incelenmiştir. Çalışma sonunda UFRS 16 uygulamasının işletmelerin finansal tablolarına etkileri şu şekilde ortaya konmuştur: • Varlıklarda ve yükümlülüklerde artış, • Faiz, vergi amortisman öncesi karda artış, • Brüt karda ve faaliyet karında artış, • Net nakit akışı sabitken, İşletme faaliyetlerinden nakit girişlerinde artış, yatırım faaliyetlerinden nakit çıkışlarında ve finansman faaliyetlerinden nakit çıkışlarında artış, • Başlıca finansal oranlarda UMSK etki analizi sonuçlarıyla büyük ölçüde aynı yönlü değişiklikler. Sonuç olarak UFRS 16 uygulamasının finansal tabloları kayda değer bir şekilde etkileyeceği ortaya konulmuştur. Bu etkinin finansal tablo kalemlerinin yanında, finansal tablo dipnotlarında, yabancı kaynak maliyetinde, borç anlaşması hükümlerinde de kendini hissettireceği tahmin edilmektedir. İşletmelerin UFRS 16 uygulamasının yürürlüğe gireceği 2019 yılı Ocak ayından önce muhtemel etkileri öngörüp gerek bireysel gerekse kolektif sözleşmelerindeki ilgili hususları değerlendirmeleri gerekmektedir. International Financial Reporting Standards (IFRS) determine the content of accounting information with comparability of financial statements as the primary concern, and thereby provide transparency and actionable information to decision makers. In this context, standards not only affect the financial statements of a corporation, but also influence all decision makers in matters related to finance. Effects of IFRS on the value of a company or financial holdings of decision makers that utilise accounting information are classified as their economic effects. Part of these economic effects are intentional; such as effects on accounting practices, capital markets, and macroeconomic effects, while other effects such as IFRS' influence on contracts are unintentional. In addition to their economic effects, standards were observed in literature to have had effects on cross-border investments and accounting quality. International Accounting Standards Board (IASB) and Financial Accounting Standards Board (FASB) published the new leasing standard (IFRS 16) as part of the project they initiated in 2009. In this dissertation, IFRS 16's effect on Turkish corporations' financial statements were studied via event study methodology. In this event study, FY 2016 financial statements of Pegasus (an airline carrier picked due to the prevalence of leasing operations in this sector) prepared according to IAS 17 were modified by changing the accounting method of operational leasing transactions to that stipulated by IFRS 16 and subsequently results were compared. At the end of this study, effects of IFRS 16 on the financial statements of corporations were observed as follows: • Increase in assets and liabilities, • Increase in EBITDA, • Increase in gross profit and operating profit, • Under constant net cash flow, increase in cash inflow from operations with a commensurate increase in cash outflow from investing activities and in cash outflow from financing activities, • Changes in financial ratios largely conforming to the results of IASB impact analysis, It is concluded that IFRS 16 will significantly affect the financial statements. This standard is expected to influence the cost of debt in financial statement footnotes and debt agreement stipulations in addition to financial statement figures. Corporations will be better served if they anticipate the probable effects and evaluate issues arising from this standard as regards to both personal and collective contracts, before the implementation of IFRS 16 in January 2019.