Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EMİN DEDEBEK
Danışman: NURİ SEMİH ÖZ
Özet:Bu çalışmada barış ve güvenliğin küresel kamusal mal olarak kabul edilip edilemeyeceğinin testine yönelik olarak “barış ve güvenlik küresel kamusal maldır” ana hipotezi alt hipotezler yardımı test edilmeye çalışılmıştır. Mal ve hizmetlerin küresel kamusal mal olarak kabul edilmesi için iki temel özelliği taşıması zorunludur. Gerek şart bu malların kamusallık karakteri taşımasıdır. Yeter şart olarak bu malların sunumu sonucu fayda yayılma alanının tüm ülkeleri ve nesilleri de etkilemesi gerekliliğidir. Barış ve güvenliğin küresel kamusal mal olarak kabul edilebilmesi için kamusallık özelliği taşıması gerek şart olmasına rağmen yeter şart ise fayda taşma alanlarının küreselliği ve nesiller arası olumlu etkiye sahip olmasıdır.1988-2013 yılları arasında gelişmekte olan 93, gelişmiş 43, 26 NATO üyesi ülke ve 133 ülke örneklemleriyle panel veri analizi tercih edilerek fayda ve maliyet taşmalarının tespiti için tezde küresel kamusal kötülük olarak yazında kabul gören savunma harcamaları kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda “çatışma olan yıllarda savunma harcaması diğer yıllara göre daha fazladır” alt hipotezi çerçevesinde ele alanın tüm örneklemlerde çatışma ile savunma harcamaları seviyesi arasında pozitif bir ilişki olduğu istatistiksel olarak ortaya konulmuştur. Güvenlik ikilemi kapsamından “bir ülkedeki savunma harcaması artışı önce bölge ardından tüm dünya ülkelerinin savunma harcamalarını artıracaktır” hipotezi ekonometrik olarak test edilmiştir. Yapılan testler sonucunda NATO üyesi ülkeler haricinde tüm ülke gruplarında ülkelerin savunma harcamalarını sınır komşusu ülkelere göre belirledikleri istatistiksel olarak tespit edilmiştir. Bu tespit barış ve güvenlik mallarının küresel kamusal mal olarak kabul edilebilmesinin için yeter şartı olan maliyet ve fayda taşmalarının küresel seviyede gerçekleşmesi ampirik olarak tespit edilmesi anlamına gelmektedir.Ülkelerim küresel kamusal malların tüketme kabiliyetlerini ya da bu malların üretimine katkıda bulunan mal ve hizmetler yazında tamamlayıcı mal ve hizmetler olarak küresel kamusal mal kabul edilmektedir. Aynı şekilde küresel kamusal kötülüklerin azaltılması yönündeki tüm mal ve hizmet sunumları da tamamlayıcı mal ve hizmet olarak küresel kamusal mal sayılmaktadır. Bu kapsamda barış ve güvenliğin olmaması durumunda ortaya çıkacak küresel kamusal kötülük olarakkabul edilen savunma harcamalarını azaltan başta askeri olmak üzere tüm ekonomik, sosyal ve politik faktörler benzer şekilde küresel kamusal mal olarak kabul edilmiştir. Tezde bu kapsamda uygulanan modeller sonucunda çıkarılabilecek en önemli sonuç muhtemel askeri birlikteliklerin savunma harcamalarının azalışına katkı sağladığı yönünde olmuştur. Tüm örneklemler üzerinde kurulan modellerde ülkelerin dışa açıklık seviyeleri ile savunma harcamaları arasında ters yönde istatistiksel bir ilişki olduğu ortaya konulmuştur. Politik değişkenler başlığında değerlendirilen demokrasi, insan hakları ve politik haklar savunma harcamaları üzerinde azaltıcı etkiye sahiptir. Yazına katkı olarak açıklayıcı değişken olarak insani gelişmişlik endeksi kullanılmıştır. GÜ ve NATO üyesi ülkeler dışındaki GOÜ, GÜ+GOÜ örneklemlerinde insani gelişmişlik seviyesi ile savunma harcamaları arasında istatistiksel olarak negatif bir ilişki tespit edilmiştir. GOÜ örneklemi için oluşturulan modellerde dikkat çeken en önemli sonuç OECD tarafından yoksul ülkelere sosyal ve ekonomik gelişmenin desteklenmesi amacıyla yapılan resmi kalkınma yardımları ile savunma harcamaları arasındaki negatif ilişkidir.AbstractIn this study, the main hypothesis “peace and security are global public goods.” has been tried to be tested with the help of sub-hypotheses, for the intent to test whether peace and security can be accepted as global public goods or not. Goods and services must have two main conditions in order to be accepted as global public goods. The necessary condition is these goods must possess a quality of publicness. The sufficient condition is the condition that the benefit range, as a result of supply of these goods, must cover all countries and generations. For peace and security to be accepted as global public goods, that they must possess a quality of publicness is a necessary condition, whereas the sufficient condition is the globalization of their benefit range and the fact that they have a positive impact between generations.Panel data analysis with samples of 93 developing, 43 developed countries and 133 countries between the years 1988-2013; 26 NATO member countries between the years 1993-2013 and has been preferred and conducted; and in the thesis, military expenditures, accepted as global public bads in literature, have been used in order to determine the benefit and cost range. As a result of analyses, it has been statistically revealed that in all the samples taken within the frame of the sub-hypothesis “In years of conflict, military expenditures are higher than any other year.”, there is a positive relation between the conflict and military expenditure levels. The hypothesis “The increase in military expenditures of a country will increase the military expenditures of that area first, then the military expenditures of all countries in the world” from the security dilemma has been tested econometrics-wise. As a result of tests, it has been statistically confirmed that in all groups of countries, except NATO member countries, countries determine their military expenditures according to their contiguous countries. This proof indicates that the existence of cost and benefit range globally, which is a sufficient condition for peace and security properties to be accepted as a global public goods, has been empirically tested. Goods and services that contribute to the global public goods consuming capacity of countries or to the manufacturing of these goods are accepted as supplementary global public goods in literature. Likewise, supply of all goods and services which intend to decrease global public bads is accepted as supplementary global public goods. In this sense, all economical, social and political factors, notably military factors, which decrease military expenditures, accepted as global public bads and which will arise when there is not peace and security, have been accepted as global public goods in a similar fashion. The most significant result that can be deduced by the models conducted in this frame in the thesis is that possible martial associations contribute to the decrease of military expenditures. In models which are based on all the samples, it has been found that there is an inverse proportion between countries’ level of openness and military expenditures. Democracy, civil liberties and political rights, evaluated under the title of political variables, have reducing effect on military expenditures. Human development index is used as an explanatory variable, to contribute to literature. In the samples of Developing Countries, Developed Countries + Developing Countries except for the Developed and NATO member Countries, a statistically negative relation between human development index and military expenditures. The most salient result of the models created for the sample of Developing Countries is the negative relation between military expenditures and official development aids given by OECD to support social and economic progress of poor countries.