Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MARYAM AKBARINOSHAD
Danışman: HASAN KURT
Özet:ÖZET Şah İsmail, Safevî Tarikatı‟nın yıllar süren çabalarını sonuçlandırarak, Akkoyunlu Devleti‟ni bertaraf ettikten sonra, Safevî Devletini kurdu. ġah Ġsmail ġiî mezhebinî resmî mezhep ilan ederek yıllardan beri Sünnî olan Ġran halkını bu mezhebi kabul etmeye mecbur bıraktı. Devletin geniĢleme faaliyetlerinin akabinde Ġran coğrafyasında bir birlik kurup ve farklı bölgelere seferler düzenleyerek, kendisine baĢkaldıran emirleri mağlûp etti. Kısa zamanda devletinin sınırlarını geniĢleten ġah Ġsmail, iki güçlü rakiple karĢı karĢıya geldi. Bunlar doğuda Özbekler, batıda Osmanlılar idi. Özbekleri bertaraf ettikten sonra, Osmanlı Devleti‟ni yıkmak için Anadolu‟yu karıĢtırmayı baĢladı. Nur Ali Halife ve ġahkulu gibi isyanlarla hedefine vardı. Osmanlı Sultanı II. Bayezid‟in olumlu ve yumuĢak politikası sebebiyle amacına daha rahat vardı. Bu geliĢmeler sırasında, çocukluğundan beri hep yanında olan ve onu himaye eden KızılbaĢlar ona destek verdi. Osmanlı Sultanı Yavuz Sultan Selim tahta geçince, ilk olarak Anadolu‟daki ġah Ġsmail taraftarlarına karĢı harekete geçti. Anadolu‟daki ġah Ġsmail taraftarlarını ortadan kaldıran Yavuz Sultan Selim, savaĢ için Ġran‟a doğru yola çıktı. Yavuz Sultan Selim ve Ġsmail arasında gerçekleĢen Çarlıdan SavaĢı‟nda ġah Ġsmail yenildi. Bunun nedeni ordusunun ateĢli silahların ordusunda kullanılmamasıydı. Bu yenilgiden sonra eski cesaretini kaybeden ġah Ġsmail, ılımlı politikalarla devletini ayakta tutmaya devam etti. ġah Ġsmail 1524‟te vefat ettikten sonra Erdebil‟de gömüldü.ABSTRACT Shah Esmail gave an end to the efforts of the Safawid religious order‟s activities and efforts. After eliminating the Aqqoyunlu state he was formed the Safawid state. Shah Esmail, forced people who were Sunnite since old years to accept Shiite as the official denomination. Regarding to his state development he made a unity in Iran‟s geography and he planned different trips to repress different princes who were ruling in each part of Iran. Shah Esmail developed his borders in short period of time. He was faced with two powerful rivals. One Was Uzbeks in east and the other was Ottomans in west. After repressing the Uzbeks, he started to mix Anatolia by planning some riots such as Nur Ali Halife and Shah Kulu. He was reached to his targets because of the soft and positive policy of the Sultan of Ottoman Empire II. Bayezit. During these developments Qızilbashs who were helped since his childhood were supported him. As Sultan of Ottoman Empire I. Selim got the throne, he started to repress the supporter of Shah Esmail in Anatolia. I.Selim repressed Shah Esmail‟s supporters in Anatolia and started a trip to Iran. Shah Esmail defeated in Chaldran battle which was happened between him and I. Selim. The reason was lack of weapons in Esmail‟s army. After this defeat, Esmail started to run a flexible policy to keep his power. He died on 1524 and buried in Ardebil.