Osmanlı dönemi kısas-ı enbiyalarına göre Hz. Muhammed: Hindi Mahmud kısas-ı enbiya örneği

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEMANUR PETEK

Danışman: SEYFETTİN ERŞAHİN

Özet:

Hindi Mahmud, Osmanlı dönemi XVI. asrında yaşamış, dönemin Sultanlarından Kanuni Sultan Süleyman zamanında ve sonrasında ise II. Selim'in hizmetinde farklı devlet görevlerinde vazifelendirilmiştir. II. Selim döneminde gerçekleşmiş ve Osmanlı'nın mağlubiyeti ile sonuçlanmış olan İnebahtı savaşında esir düşmüştür. Dört yıl süren esaretten sonra, III. Murad döneminde özgürlüğüne kavuşmuş ve hayatının bu devresinde Kısas-ı Enbiya adlı eserini kaleme almıştır. Hindi Mahmud, Kur'an'da isimleri geçen-geçmeyen peygamberlerin, peygamberliği şüpheli olan kişilerin kıssalarını anlattığı eserinde en son Hz. Muhammed'in kıssasına, doğumundan hicretine kadar yer vermiştir. Kur'an ve Hadislerin yanı sıra tarih kitaplarından ve çeşitli rivayetlerden de (İsrailiyyat) faydalanarak kaleme aldığı bu eserinde Hz. Muhammed'in doğumunda vuku bulan olaylardan, çocukluğunda yaşadığı bazı hadiselerden, Hz. Hatice ile evliliklerinden, vahiy sürecinden ve hicretinden benimsediği kaynaklar ışığında bahsetmiştir. Hindi Mahmud'un, Hz. Muhammed tasavvurunu ele aldığımız bu çalışma da onun, Hz. Muhammed'in daha çok nebevi yönüne vurgular yaptığı, doğumundan itibaren gerçekleşen mucize içerikli hadiselere dikkat çektiği görülebilir. Eserinden hareketle onun üzerinde durduğu esas hususun Hz. Muhammed'in geleceği önceden bilinen bir peygamber olduğu şeklinde düşünülebilir. Hindi Mahmud'un Kısas-ı Enbiya'sını inceleyerek, Hz. Muhammed ile ilgili aktardığı rivayetler çerçevesinde onun sahip olduğu peygamber algısını değerlendirmeye çalıştık. Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Hindi Mahmud, Kısas-ı Enbiya, Hz. Muhammed Hindi Mahmud, he lived in XVI. century in the Ottoman period and the reign of Sultan Süleyman the Magnificent and then II. Selim, he was assigned to different state positions. He was captured in the Battle of Inebahti, which took place during the reign of II. Selim and resulted in the defeat of the Ottomans. After four years of captivity, he was freed during the reign of Murad and then wrote his work Kisas-ı Enbiya in this period of his life. In his work, Hindi Mahmud told the stories of prophets whose names are or are not mentioned in the Quran and people whose prophethood is doubtful. Later, the story of Prophet Muhammad from his birth to his hijra is included in the work. In this work, which he wrote using history books and various narrations (Israiliyyat) as well as the Quran and Hadiths, he mentioned about the events that took place in the birth of Prophet Muhammad, some events he experienced in his childhood, his marriages with Khadija, the process of revelation and the hijra in the light of the sources he viewed. In this work, in which we deal with Hindi Mahmud's vision of Muhammad, it can be seen that he emphasizes the Nabawi aspect of Prophet Muhammad and he drawed attention to the events about the miracle that occured since his birth. Based on his work, it can be considered that the main point on which he focused is that Muhammad is a prophet whose existence was known in advance. By examining the work of Hindi Mahmud, we tried to evaluate his perception of the prophet within the framework of the narrations he related about Prophet Muhammad. Key words: Ottoman Empire, Hindi Mahmud, Kisas-ı Enbiya, Hz. Muhammad