Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATMANUR YAĞCI
Danışman: TÜRKAN YALÇIN
Özet:Kişinin işlediği fiilin anlam ve sonuçlarını algılama yeteneğini ifade eden isnat yeteneğini etkileyen nedenlerden en çok tartışmalı hususu bünyesinde barındıranlarından biri akıl hastalığıdır. Uzun yıllar boyunca hem tıp hem de hukuk alanlarında fazlaca tartışmış olan ve günümüzde de hâlâ tartışmalı konumunu koruyan akıl hastalığı meselesi bakımından Türk ceza hukukunda da birçok farklı görüş söz konusudur. Bu çalışmada Türk ceza hukukunda akıl hastalığı üç bölüm altında incelenmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde akıl hastalığına sahip olan kişilerin Türk ceza hukuku sistemindeki yerinin anlaşılabilmesi amacıyla öncelikle isnat yeteneği kavramı ve esası incelenmiş, ardından isnat yeteneğinin suç genel teorisindeki yerine ilişkin görüşler ele alınmıştır. Sonrasında akıl hastalığı kavramı ve akıl hastalalıklarının sınıflandırılması ve Türk ceza hukuku uygulamasında sıkça karşılaşılan akıl hastalıklarına değinilmiştir. Ardından akıl hastalığı olup olmadığı tartışmalı olan hususlar incelenmiş ve akıl hastalığının ceza sorumluluğu üzerindeki etkisine ilişkin açıklamalarda bulunulmuştur. Çalışmanın ikinci bölümünde 765 sayılı mülga ceza kanunu öncesi dönem ve mülga ceza kanunu düzenlemesi ardından da 5237 sayılı ceza kanununda akıl hastalığı düzenlemesine ilişkin bilgiler verilmiştir. Ardından güvenlik tedbirleri hakkında genel bir açıklama yaparak akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirlerine ilişkin değerlendirme yapılmıştır. Çalışmanın üçüncü ve son bölümündeyse topluma yeniden kazandırma kavramı Türk hukukundaki düzenlemeler çerçevesinde açıklanarak topluma yeniden kazandırmada akıl hastalığı olanların durumu incelenmiştir. Bu inceleme sonrasında da Türkiye’de akıl hastalığı olan suç işlemiş kişilerin topluma yeniden kazandırılmasına ilişkin çalışmalara değinilmiştir. Son olarak akıl hastalığı olan suç işlemiş kişiler için alternatif bir yargılama modeli olarak akıl sağlığı mahkemeleri hakkında bilgiler verilmiş ve Brooklyn Akıl Sağlığı Mahkemesi uygulaması çerçevesinde akıl sağlığı mahkemelerinin Türkiye’de uygulanabilirliği hususunda önerilerde bulunulmuş ve çalışma tamamlanmıştır. Mental illness is one of the most controversial reasons affecting the ability to impute, which expresses the ability of perceiving the meaning and consequences of the act committed by the person. There are also many different opinions in Turkish criminal law regarding the issue of mental illness, which has been discussed extensively in both medicine and law for many years and still remains controversial today. In this study, mental illness in Turkish criminal law has been examined under three parts. In the first part of the study, in order to understand the status of people with mental illness in the Turkish criminal law system, firstly the concept and basis of imputability were examined, then the views on the place of imputability in the general theory of crime were discussed. Afterwards, the concept of mental illness and the classification of mental illnesses and frequently encountered mental illnesses in Turkish criminal law practice are mentioned. Then, the issues that are controversial whether there is a mental illness or not were examined and explanations were made about the effect of mental illness on criminal responsibility. In the second part of the study, the period before the abolished Turkish Penal Code no. 765 was examined. Then, the information of the regulation of mental illness on the abolished penal code no. 765 and the Turkish Penal Code no. 5237 were given. Then, by making a general statement about the security measures, an evaluation of the security measures specific to mentally ill persons was made. In the third and last part of the study, the concept of resocialization is explained within the framework of the regulations in Turkish law. After that the situation of those with mental illness in resocialization is examined. After this review, studies on