İnterpolasyon Teknikleri ile Eksik Yer Radarı Verilerinin Üretilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MERVE ÖZKAN

Danışman: REFİK SAMET

Özet:

Günümüzde, jeofizik yöntemler içerisinde mühendislik ve arkeolojik alanlar başta olmak üzere, gömülühaldeki yer altı yapılarının ve malzemelerin yerlerinin kazı yapılmaksızın hızlı ve yüksek doğruluktabelirlenebilmesi için yapılan çalışmalarında yer radarı (Ground Penetrating Radar – GPR) giderek önemkazanmaktadır. GPR araştırma ve uygulamalarında, yer altı yapı (anomalilerin) türlerinin vegeometrilerinin en doğru şekilde belirlenmesi hedeflenir. GPR araştırma ve uygulamalarında kullanılançeşitli yazılımlar mevcuttur. Bu yazılımların interpolasyon özelliklerinin kısıtlı olmasından ve bununyanında verilerin eksik elde edilmesinden dolayı incelenen anomaliler için elde edilen doğruluk oranıyetersizdir. Veri toplamada yaşanan problemlerden dolayı (engebeli çalışma alanı, engeller, vb.) verilereksik olabilmekte ve bu yüzden yer altı yapıların geometrileri net ve doğru bir şekilde eldeedilememektedir. Bu nedenle anomalilerin incelenmesi eksik veriler tamamlandıktan sonra yapılmalıdır.Bu tez çalışmasında, eksik elde edilen verileri tamamlamak için bir yöntem önerilmektedir. Bu yöntemkapsamında, mevcut örnekleme, iz ve profil değerleri kullanılarak mevcut ve önerilen interpolayonteknikleri ile yeni örnekleme, iz ve profil değerleri üretilir. Yapılan çalışmada farklı interpolasyontekniklerinin GPR veri üretiminde başarısı ve doğruluğu incelenmekte ve verilerin orijinale en yakınşekilde elde edilebilmesi için uygun teknik ile ilgili öneriler sunulmaktadır. Önerilen yöntem TUBİTAKprojesi kapsamında tasarlanan test sahasından elde edilen veriler üzerinde uygulanmıştır. Önerilenyöntem ile elde edilen sonuçlar, üretilen verilerin benzerliğinin %86,67 (anomalinin yoğun olarakbulunduğu veriler için) - %96,72 (anomalinin nadir rastlandığı veriler için) oranında orijinale yakınolduğunu göstermiştir.AbstractGround penetrating radar is becoming increasingly important in studies which determine quickly and highacuuracy location of embedded undergorund structures and materials without excavation. It is aimed todetermining accurately the type and geometry of underground structure (anomalies) in GPR research andapplications. There are numerous software used in GPR researches and applications. The accuracy rate ofanomalies is insufficient because of limited interpolation properties of these software and also obtainingmissing data. Due to problems in data collection (rough test area, obstacles, etc.), the data can be missing,and therefore the geometry of underground structures can not be obtained a clear and high accuracy.Eventually, examining of the anomalies should be done after completing the missing data. In this thesis, amethodology is suggested to complete the missing data. Within the scope of this methodology, newsampling values, traces and profiles are produced with different interpolation techniques using currentsampling values, traces and profiles. The success and accuracy of different interpolation techniques isexamined in the production of GPR data and the suggestions are offered about efficient techniques toobtained data as close to original. The proposed methodology was applied on data obtained from test sitesdesigned under the TUBİTAK Project. The results obtained with the suggested methodology is shownthat the similarity of the produced data is close to original at a rate of %86,67 - %96,72.