Ölçekleme yaklaşımlarının madde ve birey sıralamaları açısından karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEVAL KULA

Danışman: HAMİDE DENİZ GÜLLEROĞLU

Özet:

Bu araştırma, ölçeklemede kullanılan yargı ve tepki yaklaşımlarının dayandığı temel esaslar arasındaki farklılıkların, ölçekler ve ölçeklerden elde edilen sonuçlar üzerindeki etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır.Araştırma kapsamında Likert tipi bir “Yabancı Dille Öğretime ilişkin Tutum Ölçeği” geliştirilmiştir. Bu ölçeğin deneme uygulaması Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve Fen Edebiyat Fakültesinde 2012-2013 bahar döneminde öğrenim görmekte olan 355 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Likert ölçeği maddeleri oluşturulan uzman grubu tarafından eşit görünümlü aralıklar ve ardışık aralıklar yöntemleriyle ölçeklenmiştir. Uzmanların maddeleri değerlendirmeleri sonucunda Ardışık Aralıklar ve Eşit Görünümlü Aralıklar Formu oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda aşağıdaki bulgulara ulaşılmıştır;1. Nihai formlarda yer alan ve nihai formlardan çıkarılan maddeler açısından Ardışık Aralıklar Formu, Eşit Görünümlü Aralıklar Formu ve Likert Ölçeği, benzerlik göstermektedir.2. Ardışık Aralıklar Formu ile Likert Ölçeğinde yer alan maddelerin sıralamaları arasında düşük düzeyde ve manidar olmayan bir ilişki elde edilmiştir, (rho= 0,30, p>0,05). Ardışık Aralıklar Formu ile Eşit Görünümlü Aralıklar Formunda yer alan maddelerin sıralamaları arasında ise orta düzeyde negatif ve manidar bir ilişki elde edilmiştir, (rho= -0,493; p<0,05). 3. Ardışık Aralıklar Formundan, Likert Ölçeğinden ve Eşit Görünümlü Aralıklar Formundan elde edilen toplam puanlara göre bireylerin sıralamaları arasında düşük düzeyde pozitif yönlü ve manidar ilişkiler elde edilmiştir, (rho= 0,246; p<0,05, rho= 0,258; p<0,01).Araştırma sonucunda, maddelerin yerleştirildiği ölçek konumları ve ölçek konumlarına göre ölçek içindeki sıraları üzerinde ölçekleme yaklaşımlarının etkili olduğu bulunmuştur. Bu nedenle, ölçek geliştirme yaklaşımları ve bu yaklaşımlar içinde yer alan yöntemlerin sonuçlar üzerinde neden olduğu farklılıkları göz önünde tutarak araştırmacıların ilgilendikleri özellikleri ölçmek için uygun bir yaklaşım ve yöntem seçmeleri önerilebilir.AbstractThe study is conducted with the aim of analyzing the effects of the differences between the main principles of the subject centered and stimulus centered scaling approaches on the scales and the results gathered through the scales.In this study, a Likert scale which is entitled as “Attitude Scale towards Using Foreign Languages as Medium of Instruction” was developed. Preliminary administration of the scale was done on 355 students who study at the Faculty of Education, Faculty of Arts and Sciences and Faculty of Economics and Administrative Sciences at Middle East Technical University in the spring term of 2012-2013 academic year. The items of the Likert Scale were scaled by the group of judges depending on the methods of the equal appearing intervals and successive categories. Basing on the judgments of the judge group, The Form of Successive Categories and Equal Appearing Intervals were developed. At the end of the study, following results were obtained;1) The Form of Successive Categories shows similarity with the Form of Equal Appearing Intervals and the Likert Scale in terms of the items which are included and not included in the eventual forms.2) The relationship between rank of the items of the Form of Successive Categories and Likert Scale is low and it is notsignificant, (rho= 0,30, p>0,05). The relationship between rank of the items of the Form of Successive Categories and the Form of Equal Appearing Intervals is medium and it is significant, (rho= -0,493; p<0,05).3) The relationships between the rank of the subjects according to their total score which they attained from the forms of Successive Categories, Equal Appearing Intervals and Likert Scale are low and they are significant, (rho= 0,246; p<0,05, rho= 0,258; p<0,01).At the end of the study it is concluded that the scaling approaches have effects on the position of the items on the scale and their ranks. Therefore, it is recommended that the researchers should select an appropriate scaling approach and method in order to measure the psychological constructs and take the effects of the scaling approaches and methods on results into consideration.