Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MEHMET İSMAİLOĞLU
Danışman: YASEMİN KEPENEKCİ
Özet:Bu çalışmanın amacı, Millî Eğitim Bakanlığı'nın tüm örgütlerinde görev yapan eğitim yöneticilerinin atanmalarını, yükseltilmelerini, yer değiştirmelerini ve yetiştirilmelerini düzenleyen mevzuatın 1924, 1961 ve 1982 anayasa dönemleri temelinde tarihsel/kronolojik gelişimini incelemek ve karşılaştırmalı bir değerlendirmesini yapmaktır. Bu yönüyle çalışma 1924 ile 2018 yılları arasında eğitim yöneticilerinin atanması, yer değiştirmesi, yükseltilmesi ve yetiştirilmesine yönelik olarak hazırlanan kanun, kanun hükmünde kararname/Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, tüzük, yönetmelik, yönerge ile milli eğitim şûraları ve kalkınma planlarının konuyla ilgili kısımlarıyla sınırlıdır. Genel tarama modeliyle yürütülen ve tarihsel bir araştırma özelliği taşıyan bu araştırmada nitel yaklaşım benimsenmiştir. Araştırmanın verileri doküman incelemesi yöntemiyle toplanmış, betimsel analiz tekniğiyle çözümlenmiş ve yorumlanmıştır. Geçerlik ve güvenirliğin sağlanması amacıyla araştırma süreçleri, veri toplama ve analiz yöntemleri ayrıntılı olarak açıklanmış, yapılan betimsel analiz başka araştırmacılarca kontrol edilmiş, bulgular önce yorum katılmadan sunulmuş daha sonra çözümlenmiş ve yorumlanmıştır. Araştırma sonunda 1924 Anayasası döneminde eğitim yöneticiliğine ilişkin mevzuat çalışmalarının çok sınırlı olduğu ve genellikle diğer mevzuat kaynaklarının içinde geçtiği; 1961 Anayasası döneminde eğitim yöneticilerinin atanması ve yer değiştirmesine yönelik müstakil yönetmeliklerin yapılmaya başlandığı görülmüştür. 1982 Anayasası dönemindeyse bu konuda çok fazla yönetmelik düzenlemesinin yapıldığı ve bu düzenlemelerin politik etkiler nedeniyle sıklıkla değiştirildiği görülmüştür. Türk eğitim sisteminde eğitim yöneticiliğine bakış açısını 1926 yılında belirlenen "Eğitim hizmetlerinde asıl olan öğretmenliktir." ilkesinin şekillendirdiği anlaşılmıştır. Temelde bu bakış açısına sahip politikalar nedeniyle eğitim yöneticiliğinin profesyonel bir meslek olması ve öğretmenlikten ayrı bir uzmanlık alanı olarak kabul görmesi mümkün olmamıştır. Eğitim yöneticilerinin lisans ve lisansüstü programlarda yetiştirilme çabaları da kalıcı bir başarıya ulaşmamış, yönetici yetiştirme uygulamaları hizmet içi eğitimlerle sınırlı kalmıştır. The aim of this study was to examine the historical/chronological development and to do a comparative evaluation of the legislation, based on the constitutions of 1924, 1961 and 1982, regulating the appointments, promotions and transpositions of educational administrators working in all the organizations of Ministry of National Education (MoNE). In this respect the study was limited to laws, legislative decrees/presidential decrees, codes, regulations, directives, MoNE council meeting decisions and development plans which were prepared to regulate the appointment, promotions and transposition of educational administrators between 1924 and 2018. In this study, which was conducted with a general survey model and carried the features of historical research, qualitative research approach was applied. The data of the study were collected with document analysis method, analyzed and interpreted with descriptive analysis technique. In order to ensure validity and reliability, research procedures, data collection and analysis methods were described in detail, the findings of the descriptive analysis were re-examined by another researcher, the findings were presented without comments first, and then they were analyzed and discussed. In the results of the study, it was observed that in 1924 Constitution period, legislation studies related to educational administrators were quite limited and generally a part of other legislative sources; in 1961 Constitution period separate regulations for the appointment and promotion of educational administrators were started to be made. In 1982 Constitution period, it was observed that various regulations were generated and they were changed frequently because of the political influences. It was found out that in the Turkish Educational System, the perspective to the profession of educational administration was shaped by "In educational services the basis is the teaching profession" principle. Because of the policies adopting this perspective, it was not possible for the profession of educational administration to be regarded as a professional job and specialty different from teaching profession. The efforts to train educational administrators in undergraduate and graduate programs didn't attain a permanent success and the practices of educational administrators' training were limited to in-service education.