Sosyal kabul düzeyi düşük ve yüksek olan ilkokul 3. sınıf çocuklarının çalışma belleği performanslarının karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FETHİ EMRE OKŞAK

Danışman: CEVRİYE ERGÜL

Özet:

Sosyal olarak reddedilen çocuklar hem okul yaşantılarında hem de günlük yaşantılarında önemli sıkıntılar yaşamaktadırlar. Yurtdışı alanyazında sosyal olarak reddedilen çocukların, sosyal olarak kabul gören çocuklara göre daha düşük çalışma belleği performansına sahip oldukları ifade edilmektedir. Buna karşın, Türkçe alanyazında çalışma belleği ile ilgili araştırmalar oldukça sınırlıdır ve çalışma belleğinin sosyal kabul üzerinden incelendiği herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada farklı sosyal kabul düzeylerine sahip, normal gelişim gösteren ilkokul 3. sınıf çocuklarının çalışma belleği performansları arasındaki farklılıklar incelenmiştir. Araştırma iki aşamadan oluşacak şekilde planlanmıştır. Araştırmanın ilk aşamasında 262 ilkokul 3. sınıf öğrencisine sosyal kabul düzeylerinin belirlenmesi amacıyla, araştırmacı tarafından geliştirilen Akran Tercihi Formu uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucu 58'i popüler ve 47'si reddedilen statüde olduğu belirlenen, toplam 105 çocuk ise araştırmanın ikinci aşamasının çalışma grubunu oluşturmuştur. Araştırmanın ikinci aşamasında popüler ve reddedilen gruplardaki çocukların çalışma belleği performansları Çalışma Belleği Ölçeği ile değerlendirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda düşük sosyal kabul düzeyine sahip çocukların, popüler akranlarına göre çalışma belleğinin tüm alanlarındaki performanslarının anlamlı düzeyde düşük olduğu görülmüştür. Reddedilen çocuklar sözel bellek, sözel kısa süreli bellek, sözel çalışma belleği, görsel bellek, görsel kısa süreli bellek ve görsel çalışma belleği alanlarında popüler akranlarına göre çok daha düşük puanlar almışlardır. Çalışmadan elde edilen bulgular, sosyal kabulü etkileyen temel faktörler ve alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır. Socially rejected children experience significant problems both in their school and daily life. Related previous research showed that children who are socially rejected have lower working memory performance than children who are socially accepted. On the other hand, studies on working memory in Turkish speaking children are very limited and there is no study on working memory in relation to the social acceptance. In this study, the differences between working memory performances of normal development third grade children with different social acceptance levels were examined. The research was conducted in two stages. In the first stage of the research, Peer Preference Form developed by the researcher was applied to the 262 third grade students in order to determine their social acceptance levels. As a result of the analyzes, 105 children who settled in popular (58 children) and rejected (47 chidren) groups were placed in the study group of the second stage and their working memory performances were compared using the Working Memory Scale. As a result of the analyses, it was seen that children with low social acceptance levels had significantly lower performance in all areas of working memory compared to their popular peers. In this context, it was found that children who were rejected had much lower performance in verbal short-term memory, verbal working memory, visual short-term memory, and visual working memory. The findings of the study were discussed in the context of the literature and the main factors affecting social acceptance.