Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YEŞİM KAPTANBAŞ
Danışman: ESRA KOÇ
Özet:Bu araştırmada bor (B) toksisitesine karşı duyarlı olduğu bilinen makarnalık buğday (Triticum durum Desf. cv Kızıltan-91) ve B toksisitesine karşı toleranslı olduğu bilinen ekmeklik buğday (Triticum aestivum L. cv Gün-91) fidelerinde, toksik seviyedeki bor (B) elementine antogonistik etki gösteren kalsiyumun (Ca) farklı konsantrasyonlarının büyüme ve çözünür karbonhidrat miktarı üzerindeki etkileri açıklanmaya çalışılmıştır. Tek başına tüm B konsantrasyonları Kızıltan-91 çeşidinde kök boyunda artışa, Gün-91 çeşidinde ise azalmaya neden olmuştur. Ayrıca, yüksek konsantrasyondaki B uygulamalarının sürgün boyunu, sürgün taze ve kuru ağırlığını azalttığı tespit edilmiştir. B ve Ca'un birlikte yapılan uygulamaları sürgün boyunda genel olarak artışa neden olmuş ve Ca uygulaması yüksek konsantrasyonlardaki B'un toksik etkisini azaltmıştır. 45 ppm B uygulaması ile her iki çeşitte oransal su içeriği ve fruktoz miktarı azalmasına karşın, Ca ilavesi hem fruktoz hem de oransal su içeriğinde artışa neden olmuştur. B ve Ca'un eş zamanlı yapılan uygulamalarında, maksimum glukoz içerikleri 30 ppm B + 120 ppm Ca ile Gün-91, 15 ppm B + 120 ppm Ca uygulamasında yetiştirilen Kızıltan-91 çeşidinde saptanmıştır. En fazla fruktoz miktarları ise 30 ppm B + 120 ppm Ca uygulamasında yetiştirilen Gün-91 fidelerinde ve 30 ppm B + 120 ppm Ca uygulamasında yetiştirilen Kızıltan-91 fidelerinde tespit edilmiştir. Sonuçlar, uygun konsantrasyonlarda Ca uygulamasının B toksisitesini azaltmak için etkili bir yöntem olabileceğini göstermiştir. In this study, the effect of different concentrations of calcium (Ca), which shows antagonistic effect to boron (B), on the seedling lenght, relative water content, amount of percent dry matter, and soluble carbohydrates in the seedlings of Triticum durum Desf. cv Kızıltan-91 that are tolerant and Triticum aestivum L. cv Gün-91 that are sensitive to B toxicity are investigated. All B concentrations alone resulted in an increase in root length in Kızıltan-91 and decrease in Gün-91 cultivar. In addition, it was determined that high concentrations of B treatments reduced the length of shoot and the fresh weight of shoot. The combined treatment of B and Ca caused in a general increase in the length of the shoot and Ca treatment decreased the toxic effect of B in high concentrations. Although the relative water content and fructose content decreased in both cultivars with the application of 45 ppm B, the addition of Ca resulted in an increase in both fructose and relative water content. In treatments of B + Ca, maximum glucose contents were found in the 30 ppm B + 120 treatment in Gün-91 cultivar, in the 15 ppm B + 120 ppm Ca treatment in Kızıltan-91 cultivar and the highest increases in fructose content were determined 30 ppm B + 120 ppm Ca treatments in Gün-91 seedlings and in the 30 ppm B + 120 ppm Ca treatments in Kızıltan-91 seedlings. The results showed that Ca application at appropriate concentrations could be an effective management to reduce the toxicity of B.