Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SELİNAY ÇAĞLAR AKOĞLU
Danışman: DERYA HASTA
Özet:Bu çalışmanın temel amacı, ekolojik ikilemler, hayvan haklarına ilişkin tutumlar, sosyal baskınlık yönelimi (eşitliğe karşı olma ve grup temelli baskınlık), yetkecilik ve değerler (uyma, geleneksellik, iyilikseverlik, evrensellik, özyönelim, uyarılım, hazcılık, başarı, güç ve güvenlik) arasındaki ilişkilerin belirlenmesidir. Çalışmanın bir diğer amacı ise, ekolojik ikilemler ve hayvan haklarına ilişkin tutumların araştırmada yer alan diğer değişkenler tarafından hangi düzeyde yordandığını tespit etmektir. Çalışmada ayrıca, sözü edilen değişkenlerin cinsiyet ve hayvan sahibi olup olmama gibi bazı demografik özelliklere göre değişip değişmediğini incelenmek de hedeflenmiştir. Araştırmanın örneklemini Ankara ve Samsun illerinde öğrenim gören 192‟si kadın 206‟sı erkek toplam 398 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak, Portre Değerler Formu (Schwartz, 1992), Sağ Kanat Yetkecilik Ölçeği (Altemeyer, 1996), Ekolojik İkilemlere İlişkin Tutum Ölçeği (Yalçın, 2009), Sosyal Baskınlık Yönelimi Ölçeği (Sidanius ve Pratto, 1999) ve Hayvan Haklarına İlişkin Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen bulgular araştırma denencelerini büyük oranda desteklemektedir. Çalışmada, ekolojik ikilemler ve hayvan haklarına ilişkin tutumları yordayan değişkenleri belirlemek amacıyla hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Sonuçlar, demografik değişkenlerden cinsiyet ve siyasal görüşün ekolojik ikilemleri anlamlı olarak yordadığını göstermektedir. Ekolojik ikilemleri yordayan diğer değişkenler ise113grup temelli baskınlık, hayvan hakları ve evrenselliktir. Hayvan haklarını anlamlı olarak yordayan değişkenler incelendiğinde demografik değişkenlerden cinsiyet, siyasi görüş ve sosyo-ekonomik düzeyin bu değişkeni anlamlı olarak yordadığı görülmektedir. Elde edilen bulgular, hayvan haklarına ilişkin tutumları eşitliğe karşı olma ve grup temelli baskınlık değişkenlerinin negatif olarak, güç değerininse pozitif olarak yordadığını göstermektedir. Elde edilen bulgulardan bir diğeri ekolojik ikilemler ve hayvan haklarına ilişkin tutumlar, eşitlik karşıtı olma, grup temelli baskınlık, yetkecilik ile evrensellik ve hazcılık değerlerinin cinsiyete göre anlamlı olarak farklılaştığını göstermektedir. Bunun yanı sıra kişilerin hayvan sahibi olup olmamasının eşitliğe karşı olma, grup temelli baskınlık, yetkecilik ile evrensellik ve hazcılık değerleri üzerinde anlamlı farklılığa yol açtığı görülmektedir.AbstractThe main purpose of this study is to determine the relationship between attitudes to ecological dilemmas, attitudes to animal rights, social dominance orientation (opposition to equality and support for group-based dominance hierarchies), right-wing authoritarianism and values (conformity, tradition, benevolence, universalism, self-direction, stimulation, hedonism, achievement, power, security). Another purpose of the study is to investigate whether attitudes to ecological dilemmas and attitudes to animal rights are predicted by other variables of the study or not. In addition, it is aimed to examine whether demographical variables such as gender and being owner of an animal predicts the related variables. A total of 398 university students (192 female, 206 male) who study in Ankara and Samsun were participated in the study. The material set included Portre Values Questionnaire (Schwartz, 1992),, Right-wing Authoritarianism Scale (Altemeyer,1996), Attitudes to Ecological Dilemmas Scale (Yalçın, 2009), Social Dominance Orientation Scale (Sidanius ve Pratto, 1999), and Attitudes to Animal Rights Scale. The results supported the hypothesis of the study to a large extend. In the study, hierarchical regression analysis was conducted in order to investigate the variables predicting attitudes to ecological dilemmas and attitudes to animal rights. The results revealed that the only significant demographical variables predicting attitudes to ecological dilemmas were gender and political orientation. It is also115investigated that support for group-based dominance hierarchies, animal rights and universalism are the other variables predicting attitudes to ecological dilemmas. Furthermore, it is demonstrated that gender, political orientation and socio-economic status are the significant demographical variables predicting attitudes to animal rights. The results also showed that attitudes to animal rights was negatively predicted by opposition to equality and support for group-based dominance hierarchies and was positively predicted by power. Moreover, the results revealed that attitudes to ecological dilemmas, attitudes to animal rights, opposition to equality, support for group-based dominance hierarchies, right-wing authoritarianism, universality and hedonism were significantly differentiated by gender. Lastly, being owner of an animal significantly effects the opposition to equality, support for group-based dominance hierarchies, right-wing authoritarianism, universality and hedonism.