Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EZGİ AKAT
Danışman: Şennur Kışlak
Özet:Bu çalışmanın amacı, aile öngörülemezliği ve çocukluk travmaları ile A, B ve C kümesi kişilik inançları arasındaki ilişkilerin ve bu ilişkide bağlanma stillerinin aracı rolünün incelenmesidir. Araştırmanın örneklemi uygun örnekleme yöntemi ile çalışmaya dahil edilmiş 262 kadın ve 149 erkek olmak üzere 18-65 yaş aralığında 411 katılımcıdan oluşmaktadır. veri toplama aşamasında katılımcılara Aydınlatılmış Onam Formu, Kişisel Bilgi Formu, İlişki Ölçekleri Anketi (İÖA), Geçmişe Dönük Aile Öngörülemezliği Ölçeği (GDAÖÖ), Çocukluk Travmaları Ölçeği (ÇTÖ) ve Kişilik İnanç Ölçeği (KİÖ) batarya halinde sunulmuştur. Araştırmada ilk olarak ölçeklerden elde edilen toplam puanlar arası korelasyon katsayıları hesaplanmış ve aralarında anlamlı bir ilişki bulunmayan değişkenler modele dahil edilmemiştir. İkinci olarak, araştırmada öne sürülen hipotezler doğrultusunda aracı değişkenli regresyon analizi yürütülmüştür. Araştırma sonuçları, katılımcıların A, B ve C kümesi kişilik inançları puanları ile aile öngörülemezliği toplam puanı ve çocukluk travmaları toplam puanı arasında anlamlı ilişkiler olduğunu göstermektedir. Benzer şekilde A, B ve C kümesi kişilik inançları ile güvenli, korkulu, kayıtsız bağlanma stilleri arasında anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür. B ve C kümesi kişilik inançları saplantılı bağlanma stili ile anlamlı düzeyde ilişkiliyken, A kümesi kişilik bozukluğu ile saplantılı bağlanma stili arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. Çocukluk travmaları ile A kümesi kişilik inançları arasındaki ilişkide korkulu bağlanma stilinin kısmi aracılık rolü, çocukluk travmaları ile B kümesi kişilik inançları arasındaki ilişkide korkulu ve saplantılı bağlanma stilinin kısmi aracılık rolü, çocukluk travmaları ile C kümesi kişilik inançları arasındaki ilişkide korkulu bağlanma stilinin tam aracılık rolü üstlendiği sonucuna varılmıştır. Aile öngörülemezliği ile A ve B kümesi kişilik inançları arasındaki ilişkide ise korkulu bağlanma kısmi aracılık rolü üstlenirken, C kümesi kişilik inançları arasındaki ilişkide korkulu bağlanmanın tam aracılık rolü üstlendiği görülmüştür. Özetle çocukluk travmaları ve aile öngörülemezliğinin kişilik inançlarını yordayıcılığı üzerinde bağlanma stillerinin aracılık etkisi olduğu saptanmıştır. Çalışmadan elde edilen bulguların klinik uygulamaya katkıları incelenmiş ve elde edilen bulgular ilgili alanyazın ışığında tartışılmıştır. Anahtar Sözcükler: Aile öngörülemezliği, çocukluk travmaları, bağlanma stilleri, korkulu bağlanma, kişilik inançları The aim of this study was to examine the relationship between A, B, and C cluster variables of personality beliefs, and the variables of family unpredictability as well as reported childhood trauma. Furthermore, possible mediating roles of attachment styles over the relationship between family unpredictability, childhood trauma and personality variables were also investigated. The study sample consisted of 411 participants aged between 18 and 65, of those participants 262 were female and 149 were male, and the participant inclusion strategy relied on convenience sampling. Results of the regression analysis with mediating variables showed that there was a significant relationship between the scores of A, B and C cluster personality belief variables, and the total scores of family unpredictability as well as total scores of childhood trauma variables. To be more precise, cluster A, B and C personality belief variables were significantly correlated with secure, fearful, and dismissive attachment styles. Cluster B and C personality belief variables were significantly correlated with the preoccupied attachment style, whereas cluster A personality belief variables were not significantly correlated with preoccupied attachment style. In addition, the fearful attachment style was found to be partially mediating the relationship between childhood traumas and cluster A as well as cluster B personality belief variables, while fully mediating the relationship between cluster C personality belief variables. To sum up, it is concluded that attachment styles have a mediating role within the relationship between family unpredictability, personality beliefs, and earlier childhood trauma. Possible contirbutions to clinical practice were also highlighted. Keywords: Family unpredictability, childhood trauma, attachment styles, fearful attachment, personality beliefs